Emine Sağırkaya
Urfa’da Organize Sanayi Bölgesi’nde (OSB) bulunan Özak Tekstil’de çalışan işçiler kötü çalışma koşullarına ve sefalet ücretlerine karşı örgütlenerek sarı sendika Öz İplik-İş yerine Birtek-Sen’e üye olma iradesini ortaya koydular. Ancak patronun ve sarı sendikanın buna cevabı ise sendika değiştirme baskısı, işten atmalar oldu. Elbette sermaye devleti yine işçilerin karşısında patronun yanında konumlandı ve işçilere gözaltılarla, tomalarla destekli jandarma saldırılarıyla gözdağı vermeye çalıştı. Fakat 17 gündür Özak Tekstil işçileri devlet destekli patron saldırılarına ve sarı sendika Öz İplik-İş’in kuşatmasına karşı kararlılıkla direniyor. Peki, Özak patronu bu gücü nereden alıyor? Özak patronu nasıl bu şekilde işçilere ardı arkası gelmez şekilde saldırabiliyor? Bu sorulara cevap bulabilmek adına Özak Tekstil’in sermaye yapısını ve sermaye ilişkilerini irdelemek gerekiyor.
ÖZAK GYO tekstil, gayrimenkul ve otel zinciri projeleri alanlarında varlık gösteren bir şirketler grubu. Tekstil işi İstanbul, Malatya ve Urfa’da, gayrimenkul işleri İstanbul Halkalı, Beşiktaş, Maltepe, Mahmutbey ve Göktürk bölgelerinde, otel işleri ise Bodrum, Kemer, Didim bölgelerinde ilerliyor. Belek’te bulunan Ela Excellence Resort 2011 senesinde başbakanın konaklaması ile lansmanını yapmış. Başbakanın konakladığı Sultan Palas villalarında kişiye özel havuzların tabanının altından yapıldığı söyleniyor. Grubun büyük ortaklarından Ahmet Akbalık Hazır Giyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkan Vekilliği (İHKİB), Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Hizmet Sektörü Konsey Başkanlığı, Hizmet İhracatçıları Birliği (HİB) Yönetim Kurlu Başkanı Yardımcılığı gibi görevlerde bulunuyor. Ahmet Akbalık düzenli olarak sermayenin bir araya geldiği Ortak Akıl Toplantılarına katılıyor. Lojistik Sektörü Ortak Akıl Toplantısı, İkitelli OSB Ortak Akıl Toplantısı gibi buluşmalarda açıklamaları var. Ahmet Akbalık ÖZAK grubunda %47,22 oranında paya sahip. Ürfi Akbalık ise %25,97 oranında pay sahibi. Grubun Aktay Otel işletmeleri, Büyükyalı otel işletmeciliği, Özak Tekstil gibi firmalardan oluşuyor ve Yenigün Ziylan ortaklığı bulunuyor. Grubun yönetim kurulunda Ahmet Akbalık, Ürfi Akbalık, Dursun Ali Alp, Saim Kılıç, Mine Berra Doğaner, Erman Kalkandelen, Mehmet Fatih Keresteci, Özgür Çoban bulunuyor. Mine Berra Doğaner aynı zamanda GYODER GYO Meslek Komitesi Başkanı olarak görev yapmaktadır. 2009 yılından bugüne TÜSİAD Sermaye Piyasaları Çalışma Grubunda görev almaktadır. 2009 yılından bugüne İstanbul Ticaret Odası (İTO) Ekonomik Danışma Kurulu üyesi. Kariyerine Sermaye Piyasası Kurulu’nda başlayan Doğaner SPK duayeni olarak anılıyor ve halka arz gibi konularda ÖZAK grup adına manipülasyon yaptığı iddiaları yer alıyor.
Özak GYO’nun Kazlıçeşme’de bulunan ve Ziylan ve Yenigün ortaklığı ile yaptığı Büyükyalı projesinin 110 dönümlük arsası Emlak Konut ihalesinden alınmış. Burada tarihî değerleri koruma üzerinden yürütülen reklam kampanyası şirketin projelerinin lüks tüketime hitap eden tarafını örtbas etmeye de yarıyor. Özak Tekstil Levi’s, Zara gibi firmalar dışında Armani, Dolce Gabanna, Calvin Klein, Ferre Ripley gibi üst sınıf markalara tasarım ve üretim yapıyor. Cemal Akbalık tarafından kurulan şirketin ihracat hikayesi ise ilk olarak 1991 senesinde Doğu Bloğu ülkeleri ve Kuzey Afrika ile başlayıp 2000’lerde Avrupa ile devam ediyor.
Bizler şirketin adını ne altın kaplamalı havuzlardan, ne kapısından dahi geçemeyeceğimiz giyim mağazalarından duyduk. Bizim bu büyük sermaye ile tanışmamıza grubun tüm riyakarlığını ortaya seren Özak Tekstil işçilerinin direnişi vesile oldu. Birtek-Sen öncülüğünde başlayan ve işçilerin kendi istedikleri sendikada örgütlenme hakkını savunan direnişle dünyamıza giren şirketin sitesinde sergilen çok şık sertifikaları da var. Amfori BSC, SEDEX, İCS, Social & Labor Convergence[1] gibi kurumlardan aldığı sertifikaların açıklamalarında değer ve ilkeler şu şekilde sıralanıyor:
Çalışanların katılımı ve korunması, Örgütlenme özgürlüğü ve toplu pazarlık hakları, Ayrımcılık yapılmaması, Adil ücretlendirme, Uygun çalışma saatleri, İş sağlığı ve güvenliği (İSG), Çocuk işçi çalıştırılmaması, Genç çalışanların koruması, Güvencesiz işçi çalıştırılmaması, Zorla/borçla işçi çalıştırılmaması, Çevrenin korunması, Etik iş davranışı.
Oysa Özak işçilerinin günlerdir bize anlattıkları olsun, şirketin yerel ilişki ağlarını ve kolluğu da arkasına alarak işçilere yaptıkları olsun kendilerini zengin eden işçi sömürüsünü saklamak için vitrine dizdikleri bu sertifikaların tek tek sökülmesi gerektiğini anlatıyor.[2]
Özak Tekstil Direnişi’ne dair kronolojiyi okuduğumuzda gün gün burada inşa edilen ikiyüzlülük ortaya çıkar. Tabii ki hakikat bu ikiyüzlü sertifikalarda değil işçilerin kendi mücadelesindedir. İşçilerin birliği ve direnci Özak patronuna diz çöktürecek! Özak Tekstil işçilerinin mücadelesi haysiyet mücadelesidir. Kötü çalışma koşullarını ve sefalet ücretlerini reddederek insan onuruna yakışır düzeyde bir yaşam için örgütlenen ve sarı sendikal düzene teslim olmayan işçilerin direnişi kazanacak!
Kahrolsun sarı sendikacılık!
İşçilerin birliği sermayeyi yenecek!
https://ics-asso.org/tr/https://gcl-intl.com.tr/slcp-social-and-labour-convergence-programme
[2] Tabi ki burada şunu not düşmek gerekir, bu sertifikaları veren kurumlar hizmet satan kurumlardır. Örneğin ILO gibi kurumlarla da bağlantıları olan bu kurumlar sınıf mücadelesi açısından bizlerin medet umacağı yerler olmamakla birlikte verdikleri sertifikalar Özak Tekstil gibi firmaların somut işçi sömürüsünün üstüne bir maske takmaktadır ve sömürüyü görünmez kılan bir ikiyüzlülük inşa etmektedir.
