Expensify zorlu masraf raporlarını düzenleyen bir yazılım firması. Şimdiye kadar fatura fotoğrafından satıcı, tarih ve fiyat gibi bilgileri derleyen “SmartScan” teknolojisini kullandığı düşünülüyordu. 4,5 milyonluk kullanıcıya ve aralarında Uber, Square, Snapchat ve Instacart gibi ünlü girişimlerin de olduğu 300.000 tüzel müşteriye sahip firmanın kişiye özel faturaların analizinde ucuz insan emeği kullandığı ortaya çıktı.
2009’da piyasaya çıktığı tarihten itibaren Expensify, Uber dahil yatırımcılardan 30 milyon dolar civarında para topladı. Firma, SmartScan ve “masraf raporları sürecinin otomasyonuna” yatırım yapanların desteği ile senede milyarlarca doları yönlendirdiğini, sadece bir günde milyonlarca dolar tazmin ettiğini belirtiyor.
Kullandığı faturaların içinde isim, satın alım detayları, e-mail adresleri, hatta banka numaralarının da bulunduğu hassas bilgilerin olabileceği düşünülürse SmartScan, Expensify için büyük olasılıkla bir satış noktası. Daha geçen hafta firmanın serbest çalışanlar için online pazara faturaları gönderirken yakalandığı göz önüne alınırsa fatura içeriklerinin SmartScan ile değil de insanlar tarafından işleniyor olduğu akıllara geliyor.
Rochelle LaPlante, Amazon tasdikli taşeron ordusunun transkripsiyon, imge etiketleme, satır kipi düzenleme gibi “insan zekası gerektiren işlerin” (İngilizce kısaltması HIT) yapıldığı online bir merkez olan Amazon Mechanical Turk (Mekanik Türk) için çalışan bir işçi. Mechanical Turk ismi 18. Yüzyıl sonlarında Avrupalıları şaşkınlığa uğratan otomat satranç oyuncularını ima etse de daha sonra bu otomatın gizli bir satranç ustasının hile ile kontrol ettiği bir sistem olduğu ortaya çıkmıştı.
Geçen hafta LaPlante, Mechanical Turk’te HIT’lere bakarken Expensify’ın “insanların son derece kişisel bilgilerinin” bulunduğu gönderilerine denk geldiğini Quartz’a (haberin alındığı kaynak site) bildirdi. Bu bilgilerin arasında içinde müşteri adı, alındığı ve bırakıldığı yer de bulunan bir fatura; Kaliforniya’da bir pastahane faturası; yine Kaliforniya’daki bir erişteciye ait bir fatura; Riyad, Suudi Arabistan’da içinde misafirin ismi, banka numarası ve çoğunluğu barda yapılan masrafların da bulunduğu bir otelde kalış faturası LaPlante’nin Quartz’a gönderdiği ekran görüntülerinde yer alıyor.
Resimde Expensify’ın Mechanical Turk’e verdiği işlerden birisi. Düzenlemeyi Quartz yapmıştır. (Rochelle LaPlante)
Aynı zamanda başka bir Twitter kullanıcısı da Expensify’ın verdiği işleri Mechanical Turk’te incelerken “uçak biletleri, otel faturaları, hastane faturaları, adresler ve imzalara” denk geldiğini bildirdi. Tüm iş gönderilerini Quartz tek tek incelerken, işçilere verilen komutların “müşterinin ödediği ücreti giriniz” şeklinde olduğunu gördü.
Otomasyon ile insanların arasındaki çizgi, Silikon Vadisinin kabul etmek istediğinden daha muğlak olduğu muhakkak. Facebook, sırf bu sene algoritmaların mütemadiyen hata yapması yüzünden sosyal ağlardaki içerikleri yönlendirmesini için binlerce kişiyi işe almıştı. Uber her gün taksicilik yapması için dünya genelinde 2 milyon şoföre ve bu şoförlerin işlerini yapabilmeleri için merkezlerdeki çalışanlara ihtiyaç duyuyor. Google’ın kitapları ve haritaları dijital ortama aktarması işlemlerinin arkasında internette reCaptcha kullanılarak işe alınan rastgele insanlar bulunuyor. Expensify bunlara sadece bir örnek.
Gerçek insanları işe almak tabii daha pahalı ve algoritmaya nazaran düzenlemesi de daha zordur. Expensify hali hazırda hala bir girişimdir, risk sermayedarları da kısmen insan tarafından desteklenen teknolojilere algoritmalarla desteklenen teknolojilere kıyasla daha az fon ayırma eğilimindedir. Expensify’ın müşterileri internetteki yabancıların kendilerine ait hassas masraf giderlerini okuduğunu bilmekten hoşnut olmayacaktır!
LaPlante, Twitter’da firmayı ifşa ettiğinde Expensify’ın kurucusu ve CEO’su David Barrett, 25 Kasım tarihinde firmanın piyasaya çıkarmaya hazırlandığı “Private SmartScan” isimli “yeni mahremiyet arttırıcı özellik” ile ilgili bir blog gönderi yayınladı. Barrett, insanları SmartScan için kullandığını reddetmezken bundan böyle Mechanical Turk’e verilen işleri “kendilerine ait 7/24 çalıştırabilecekleri transkripsiyon ekiplerine verebileceklerini,” Privat SmartScan’in de “bu ekiplerin mahremiyet ve güvenlik ile alakalı işlerine doğrudan müdahale edebilmesine olanak sağlayacağını,” tüm bunların denemelerinin bir parçası olduğunu iddia etti. Quartz’ın Barrett’e gönderdiği e-postaya ise henüz bir cevap verilmedi.
27 Kasım’da, ikinci bir gönderide Barrett, Expensify’ın Mechanical Turk’ü 2009 gibi erken bir tarihten itibaren kullandığını itiraf etti. 2012 senesinde bu işçileri “Mechanical Turk dışındaki SmartScan mümesillerinden teşkil özel bir işgücü ile” değiştirdiğini söyledi (yani hala insanlar kullanılıyor!) Dediğine göre Mechanical Turk bu sene Private SmartScan’i test etmek için yeniden devreye sokulmuş.
Barrett’in açıklamasına göre Mechanical Turk’e düşen faturalar “kullanıcıların %0.00004’ünden daha az olup bunların hiçbirisi de ödeme yapan müşteriler değil.” Buna ek olarak faturalarda önemli hiçbir şey olmayıp “faturalar tam da bu sebeple buruşturulup atılır, çünkü çöptürler,” demiştir. Ayrıca: “deneyimli, sınanmış bir transkripsiyoncunun kendilerine ait Uber faturasını okuyor olmasını dert edinecek birisi muhtemelen hiç tanımadığı birisinin aracına binmenin çok daha kesin ve yaşamsal bir tehdit oluşturabileceğini göz önüne alacaktır.”
Son olarak ise “yaşamda riskler vardır” diyerek Expensify’a faturalarını, pardon, çöplerini emanet eden firmalara ve milyonlarca müşteriye güven vermeye çalışmış anlaşılan.
Bu yazı https://qz.com/1141695/startup-expensifys-smart-scanning-technology-used-humans-hired-on-amazon-mechanical-turk/ linkinde yayınlanmış olup Memed Sarp Solakoğlu tarafından Türkçe’ye kazandırılmış ve Umut-Sen Yayın Kolektifi tarafından düzenlenmiştir.
