Abdurrahim Demiryürek & Adem Güler
Konya-Seydişehir’de faaliyet gösteren Eti Alüminyum’un binlerce işçisi, aileleri ve yakınları, sefalet ücretleri dayatmasına karşı 6 gündür direniyor. Umut-Sen olarak Seydişehir’de, yanlarındayız.
2024 yılında süresi bitecek olan toplu iş sözleşmesine (TİS) geçtiğimiz ayda asgari ücrete yapılan %50lik enflasyon zammı temelinde ek protokol görüşmelerinde (TİS’te iyileştirme zamları enflasyon + %2 olarak belirlenmiş) patronun dayattığı %56’lık zamma sarı sendika Hak İş’e bağlı Özçelik-İş boyun eğdi. Ancak işçiler hem patronu hem de sarı sendikayı karşılarına alarak önce sendika önüne yürüdüler ve sendikayı protesto ettiler, daha sonra ise fabrika önünde %100 zam talebiyle direnişe geçtiler. Bu saatten sonra sendika işçilerin yanında durmak ve direnişi sahiplenmek zorunda kaldı. İlk gün 200 kadar esnaf kepenk kapatarak halk ise yakacak ve yiyecek getirerek çok büyük destek verdiler. Bütün işçilerin katılımıyla üretimi durdurarak devam eden direniş, alttan alttan sürdürülen çeşitli işten çıkarma, mimlenme tehditleri ve fabrikanın iki gün daha iş yapmazsa makinaların çoğu kullanılmaz hâle gelecek ve fabrika kapanacak dolayısıyla işsiz kalacağız vesvesesi (bu çok dile getirilen bir neden) işçilerin dönüşümlü olarak işbaşı yapmalarına sebep oldu. Fakat tüm bunlara rağmen işçiler içerde iş yavaşlatıyor, vardiya sonlarında ise bir önceki vardiyadan çıkmış arkadaşlarından direniş nöbetini devralarak direnişlerini sürdürüyorlar. İşçilerden yana herhangi bir umutsuzluk veya motivasyonsuzluk yok, kazanacaklarına eminler.
1967 yılında bir kamu işletmesi olarak kurulan Eti Alüminyum A.Ş., Seydişehir ekonomisinin can damarı. Öyle ki belediyenin sitesinde dahi bu fabrikayı merkeze alan ilçe tanıtımları mevcut. Fabrika kurulmadan evvel tarım-çiftçilik ağırlıklı bir geçim varken o tarihten sonra nüfus hızla artmış ve proleterleşmiş. Fabrikada çalışanların ağırlıklı bir kısmı Seydişehirli ve baba-oğul veya hısım-akraba birlikte çalışma şekli sık rastlanılan bir durum. 2005’teki özelleştirme öncesinde ortalama ücretler 4 asgari ücretken şimdi artık asgari ücretin biraz üzerinde. Özelleştirmeden önce bu fabrikada çalışmak ilçe ahalisince prestij meselesiymiş anlatılanlara göre. Eti’de çalışmayana kız vermezlermiş… Günümüzde ise ev sahipleri kiralık ev bile vermiyorlarmış, kirayı ödeyemezler diye (Tabi bu anlatıların abartılı olduğu düşünülebilir, doğrudur da. Fakat bunlar işçileri geçmişten bugüne kendi kara bahtları üzerine düşünmelerinin ve artık direnişe geçmelerine sebep olan bu katlanılmaz hayat koşullarının bir yansıması.).
Cengiz Holding sadece bu fabrikanın değil aynı zamanda yine aynı bölgede bulunan doğalgaz, elektrik ve maden işletmelerinin de sahibi. Her bir koldan Seydişehir halkını cendereye almış hâlde. Tüm bu ekonomik kudrete rağmen işçilerin her ücret talebi ya zarar ediyoruz ya da bütçemiz yaptığımız yatırımlara yetiyor bahanesiyle geri çevriliyor. Bu arada işçilerin talepleri servis yokluğuna, içeride telefon kullanma yasağına, işçi sağlığının ihmal edilmesine vs. rağmen çoğu zaman ücretlerle sınırlı kalmış; çünkü ne arkalarında benimsedikleri, onları savunan bir sendika var ne de bir parti.
Direniş alanındaki en yaygın duygu ise, ilçedeki sendikasından tutun siyasi partilere kadar büyük bir güvensizlik. İşçiler, üyesi oldukları sendikanın patron yandaşı bir sendika olduğunu ve aslında zorunluluktan bu sendikaya üye olduklarını dile getiriyorlar. Direnişin ilk gününden beri kendilerini ziyaret eden iktidar ve muhalefet partilerinin niyetlerinin ise seçimlerden önce bir karışıklık çıkmasının istenmemesi olduğunu biliyorlar. Hem patronla ve sendikayla hem de iktidarla ve muhalefetle mücadele ettiklerinin farkındalar. Nasıl ki Trendyol, Agrobay, Özak işçileri kimsesiz olduklarının bilincindeler, Eti Alüminyum işçileri de kimsesiz olduklarının bilincindeler, bunu hissediyorlar. Kendileriyle baş başalar, bir arayış içindeler. Ancak bu koşullara rağmen işçiler sefalet ücretleri dayatmasını reddederek insan onuruna yakışır düzeyde hak ettikleri ücretleri almak için kararlılıkla direnmeye devam ediyorlar.
İşçi sınıfı tarihi işçilerin kazanımlarıyla yazılmıştır. Direnen Seydişehir Alüminyum İşçileri Kazanacak! Cengiz Holding ve sarı sendika Özçelik-İş işçilere hesap verecek!
