ETF Tekstil Fabrikası’nda patron ve aynı zamanda Giyim Sanayicileri Derneği Başkanı Sanem Dikmen, kadın istihdamı adı altında büyük çoğunluğunu kadın işçilerin tazminat hakları ve ikramiyelerini gasp ediyor. Buna karşılık iş durdurma eylemine başlayan işçilerle süreci ve patronu konuştuk. İşçiler ve DERİTEKS sendika temsilcileri bugün iş durdurma eylemi neticesinde ilk kez patron Sanem Dikmenle masaya oturdu. Patron Çarşamba gününe kadar süre istedi. ”İşçilerin hak edişlerinin hesaplanmasını o tarihe bitiririz, işçiler iş başı yapsın.” dedi. ETF Tekstil işçileri iş durdurma eyleminden vazgeçmedi.
EFT Tekstil ABD’nin ”tekstilin nobeli” dediği ödülü altı kez almış bir fabrika. Levi’s, Nike ve Adidas’a baskı konusunda ders veriyor, Colombia, Live’s, Mavi, Adidas, Armine, KAFT gibi markalara üretim yapıyor. Fabrika içinde yaptığı hak gasplarında işçiye pandemi bahane ediyor Sanem Dikmen ama başka bir röportajında “Covid-19 salgınının küresel ticarette yol açtığı ve trilyon dolarlarla ifade edilen kayba rağmen fırsatları da içinde barındırıyor. Başta AB ve ABD olmak üzere küresel arenada sektörün tanıtımı için daha yoğun bir mesai yürüteceğiz. Hazır giyim sektörü Eylül ayında yüzde 81 ile pandemi öncesinin kapasite kullanım oranlarına yaklaştı. Siparişleri karşılayabilmemiz için hızla kapasite yaratmamız gerekiyor. Kısa dönemde ise kapasite ihtiyacına vardiya sistemine dönerek çözüm üretebiliriz.” sözlerini söylüyor. Dışarıdan görünen yüz bu. İçeriyi işçiler anlatıyor:
30 Haziran’da işverenle ve sendikayla birlikte işçi temsilcileri olarak toplantı yaptık. Orada ekonomik nedenlerden dolayı işlerinin kötü olduğunu ve fabrikayı kapatmayı düşündüklerini ve hatta kapatacaklarını söylediler. Tabi biz de tazminatlarımız ne olacak diye sorduk. Onlar dediler ki herkes bütün hak edişlerini alacak. İhbar tazminatı, kıdem tazminatı, içeride kalan ikramiyeler. Kimsenin hakkı kalmayacak dediler. Toplantı sonrası işçiye açıklama yapmaya gittik biz de. Ondan sonraki gün 30 kişiyi işten çıkardılar, arabulucuyu çağırdılar. Arabulucu görüşmesinde kıdem tazminatının %70’ini veriyoruz, başka bir şey vermiyoruz dediler. Ama gerçekte hesapladığımızda kıdemin %70’ine değil, %40’ına denk geldiğini gördük. Bizim 2022 yılında almamız gereken iki buçuk ikramiye yok, şimdi Temmuzda almamız gereken ikramiyemiz yok, ihbar tazminatı yok, sadece kıdem tazminatının %40’ı var. Bizde bunu bu şekilde duyunca, asla kabul etmeyeceğimizi söyledik. Daha sonra bu ayın 10’unda ödenmesi gereken bir ikramiyemiz vardı, toplantıda 8’inde ödeyeceklerini söylediler. O oldu bayram sonrası 18’i, sonra 21’i, 22’si, 30’u. Bize beş tane farklı tarih söylediler. En son bunlar yalan söylüyor, verdikleri sözlerin hiçbirini tutmuyorlar dedik. İşçilerle ve sendikayla birlikte iş bırakma kararı aldık. Biz dedik ki ikramiyemiz ödenene kadar, tüm hak edişlerimiz verilene kadar iş başı yapmıyoruz. Ne zaman ki bize tüm hak edişlerimizi verirsiniz, biz ondan sonra fabrikayı kapatana kadar işimizi yaparız. Ondan sonra da herkes yoluna bakar. Fakat Cuma günü iş bıraktıktan sonra muhatap bulamadık. Sadece patron “Pazartesi günü geleceğim, iş başı yapsınlar“ diye haber gönderdi. Biz de “fabrika onun gelsin açıklama yapsın, masada oturup konuşalım, uzlaşalım, bize hak edişlerimizin garantisini versin, biz de iş başı yapalım“ dedik. Bizim istediğimiz sonuç toplantıdan çıkmadığı sürece eylemimiz devam edecek. 30 Temmuz’da fabrika kapansa bile biz eylemlerimize devam edeceğiz ve buradan çıkmayacağız. Hiçbir şekilde vazgeçmeyeceğiz. Hem mahkeme olarak, hem eylemimizi yaparak, herkes tüm alacaklarını alana kadar devam edecek.”
İçeride toplam kaç kişi çalışıyor?
300 kişi çalışıyor. İçeride çalışanların %80’i kadın. Eski arkadaşlarımız çok var. 10,15,20 yıllık arkadaşlarımız var. Yani herkes işsiz kalacak. Kirada oturanı var, enflasyonun ne kadar yüksek olduğunu hepimiz biliyoruz ve biz şu an asgari ücrete yapılan zam olmadan çalışıyoruz. Asgari ücret zammı bize yansımadı. Eski çalışanla, yeni çalışan farkı kalmadı.
Resmi iflas başvurusu oldu mu?
Yok, sadece kapatma başvurusu yapmış. Onda da tarih belirtmemiş. Bize 30 Temmuz dediler, panoya da astılar fakat sonra tarihi kaldırdılar. Sadece kapatma kararı var, tarih yok. İçeriden sadece örgü makineleri çıkarıldı. Başka yerde yerleri yok fakat eşinin Erzurum’da beş yıldızlı otelleri var. Sözde ayrılar ama resmiyette ayrılmamışlar. Yani durumları iyi.
Siz hangi markalara üretim yapıyordunuz?
Nike, Adidas, Colombia gibi markalara, iç piyasaya üretim yapıyorduk. Hatta şu anda da iş yoğunluğu çok fazla. İş yoğunluğu var, sözde fabrika kapanıyor, biz numune basıyoruz. Numunenin bize dönüşü 3, 5 ay. Fabrika kapanıyor, 5 ay sonra dönecek şeyin çalışmasını yapıyoruz. Burada da bir çelişki var.
Bizler haklarımızı alana kadar fabrika üretim yapmayacak, fabrikadan mal çıkışı yapılmayacak. Çalışan hiç kimse yok şu an. Zaten teklifleri kabul edilebilecek gibi değil. Ödeyecekleri %40’ı dahi taksit taksit 3, 4 ay sonrasında bir ödeme olarak yapacaklarını söylüyorlar. İster fabrikayı kapatsınlar ister iflas etsinler biz haklarımızı alana kadar buradayız.”
