İstanbul Şişli Bomonti’de bulunan Onur Market Şubesi’nde personel ve müşteri servisi şoförlüğü yapan Kenan Alkan iş tanımı dışındaki işleri yapmayı reddettiği gerekçesiyle önce mağaza yöneticileri tarafından tehdit ve hakarete maruz kaldı, ardından Kod29 ile işten atıldı.
Alkan ile Onur Market’teki çalışma koşullarını ve Kod29 ile işten atılma sürecini konuştuk.
Onur Market’teki çalışma koşulları nasıldı?
Ben 07.07.2017 tarihinden beri Onur Market’te çalışıyorum. Şoför olarak girdim ancak her işi yaptırıyorlardı. Manavcılık da yaptım, şarküteriye de baktım ve reyonculuk da yaptım. Bu durum hep böyle devam etti. Asgari ücretle çalışıyorduk. Arabaya gelen herhangi bir zararı benim karşılamam isteniyordu. Öğlen 13:30’da mesaiye başlamam gerekirken 11:00’de evden çıkıyordum. Arkadaşları evlerinden alıp mağazaya getiriyordum. Akşam saat 22:00’de kapanması gereken mağaza 3 sene 2 ay boyunca 22:30’da kapandı. Ben 24:00’da eve geliyordum. Haftada 6 gün çalışıyordum ancak tek şoför olduğum için beni izin günlerimde de işe getirmeye zorladılar. Yemekleri iş yerinde yiyorduk ama çok kalitesizdi. Bölge müdürü gelip bana mağaza müdürünü evine bırakmam içinde baskı yaptı. Ben Eyüp’te oturuyorum, mağaza Şişli’de bana Bakırköy’deki müdürü de evine bırak diyorlardı. İki saat izin almak istesen izin vermiyorlardı ama bana her gün fazla mesai yap diyorlardı. İşten atılmadan iki hafta önceye dek bu şekilde çalıştım.
İşten atılma sürecin nasıl gerçekleşti?
Geçen sene 2020 Haziran’da yıllık izne çıkacaktım. Onur Market’in Şişli Bomonti Şubesi’ndeki müdürün personele küfrettiğini duydum. O gün itibari ile ben sadece iş tanımımdaki işi yapacağımı söyledim. Sonra bu şahıs bana “sana öyle bir şey yaparım ki ne tazminat alabilirsin ne başka bir şey” dedi. Bende umursamadım ve yıllık izne ayrıldım. İzinden döndükten sonra sadece şoförlük yapmaya başladım. Bu sebeple mağaza yöneticileri bana kafayı taktı. Aradan bir buçuk ay kadar geçti mağazanın şoför ilanı verdiğini gördüm. Bana kimse haber vermedi. Ben yine işimi yapmaya devam ettim. Mağazaya gittiğimde bana Sefaköy’deki merkeze git, seni çağırıyorlar ve tazminatını verecekler dediler. Ben hiçbir şey anlamadım. Bu meseleden 2 hafta önce müdür yardımcısı ile kavga etmiştik. Bana “Ben buranın Allahıyım” dedi. Sonra bana küfür etmeye başladı. Bende müdürü arayıp durumu anlattım. Müdür bana bir şey yok sen git tazminatını al dedi. Merkezdeki İnsan Kaynakları çalışanı Musa A.’yı gördüm. Bana seni neden buraya gönderdiler dedi. Bende bilmiyorum siz bileceksiniz dedim. Musa A. bana önce seni sevkiyata vereyim mi diye sordu ama ehliyetimin uyumsuz olduğunu söyledim. Oradayken müdür yardımcısı yine whatsapp üzerinden küfür etmeye devam etti. O sırada mesajları Musa A.’ya da gösterdim ve mesajları ona atmamı istedi. Sonra mesajları ilettim. Bana ikisi hakkında da şikayet olduğunu ve onları göndermek için bu mesajların gerekli olduğunu söyledi. Sonrasında bana iki gün idari izin verdiler. Arabayı da gidip Eyüp mağazasına bırakmamı söyledi. O sırada müdür yardımcısı akrabalarına dahi beni aratıp tehdit ettirmeye devam etti. Eyüp mağazasına gittikten sonra çay içmek için oturdum. Müdür o sırada yanında yeni şoförle birlikte geldi. Benim hala hiçbir şeyden haberim yok. Araba benim üzerime zimmetli olduğu için müdüre veremeyeceğimi söyledim. Müdür bana senin çıkışın olacak o yüzden arabayı bana ver dedi. Benimde gafletime geldi ve arabayı verdim. Tekrar sordum beni işten mi çıkartıyorsunuz diye. Bilmiyorum dedi ve merkezle konuşmamı söyledi. Sonrasında arabalardan sorumlu kişiyi arayıp durumu anlattım ve bana asla arabayı vermemem gerektiğini söyledi. Musa A. bana iki gün sonra seni arayacağım demişti ancak aramadı. İki gün sonra bana merkezden “İşe girişiniz yapılmamıştır” diye mesaj geldi. Ben aradım açmadı sonra mesaj atıp ne olacağını sordum. Yine arkadaşlar seni arayacak dedi. Ayın 28’ine geldiğimizde SGK’dan mesaj geldi ve Kod29 ile işten atıldığımı öğrendim. Tekrar Musa A.’yı arayıp nasıl Kod29 ile işten atıldığımı sordum. Bana sen zaten çalışmıyordun dedi. Sonrasında mağaza müdürünü aradım. O da seni neden attıklarını bilmiyorum, olayda suçlu müdür yardımcısıydı dedi. Ben bunun üzerine 8 aydır işsizim.
Onur Market’te Kod29 ile işten atılan kimse var mı?
2 kişinin daha işten atıldığını duydum. Benden önce iKod29 ile işten atılmışlar.
Kod29 ile işten atıldıktan sonra neler yaşadın?
Önce bir avukatın yanına gittim. Avukat durumu gördü dedi ki bu şekilde seni nasıl işten atıyorlar. Benden mahkeme açmak için 2 bin tl para istedi ancak benim o kadar param yoktu. Ben avukata 1.250 TL param var bunu al sonra ne kazanacaksam yarısını al dedim. Çünkü onlarda hakkım kalsın istemedim ama kabul etmedi. İş arıyorum ancak Kod29 ile işten atılmışsın seni alamıyoruz diyorlar. Benim bir de Garanti Bankası’na borcum var. İlk başta krediyi alırken dediler ki hayat poliçesi de var ve işten atılma vs durumunda ödemene gerek olmayacak bir süre. Ben işten çıkartıldım aradan birkaç ay geçtikten sonra seni mahkemeye vereceğiz diye aradılar. Anlattım durumu, Kod29 ile işten atıldım ve iş bulamıyorum dedim. Hayat poliçesini sordum. Hani ödemeyecektim dedim. Bana dediler ki sen Kod29 ile işten atılmışsın, ahlaksızlık yapmışsın bu durumda bu poliçe geçerli değil.
Çalışma Bakanlığı işverenin eline verdiği bu Kod29 kozu ile direkt olarak işçinin hayatını elinden alıyor. Bu şekilde işten atılan işçinin tüm hakları, şirketin eline bırakılıyor. Yıllarca verdiğimiz emek yok oluyor. Bakanlık bir komisyon kurmalı ve işçi ve işveren arasındaki süreci incelemeli. Bu şekilde olursa işverenin haksız olduğu zaten ortaya çıkar. İşverene Çalışma Bakanlığı’nı da kandırdığı için ve hukuksuz bir şey yaptığı için maddi cezai yaptırımlarda bulunabilirler. İşçileri bu vahşi kod ile işten atmak ve bunu denetlememek, bizlerin hayatını bitirmekle eş değerdir.
