“Koronavirüsle Mücadele Eş Güdüm Toplantısı” sonrasında Cumhurbaşkanı Erdoğan COVID-19 salgınıyla ilgili “Ekonomik İstikrar Kalkanı” adlı paketi açıkladı. Paket emekçilerin kaygılarını gidermekten uzak kalırken büyük ölçüde şirketlerin vergilerini ve kredi ödemelerini erteleme üzerine odaklandı.
Virüsten korunmayla ilgili açıklanan “80 yaş üstü için periyodik takip sistemi” ile “65 yaş üstüne kolonya ve maske dağıtılması”, emekli maaşları/ikramiyeleri ve “ihtiyaç sahiplerine nakdi yardımlar” dışında bütün önlemler virüsün derinleştirdiği/derinleştireceği ekonomik krizden sermayenin daha az etkilenmesi üzerine kurulmuş. Sermayenin kârlılığını sürdürmeye çalışan bu önlemler için sermaye kesiminden en ufak bir katkı bile gelmeyecek, bütün yük kamunun üzerinde.
Açıklanan 21 önlemin 5 tanesi vergi erteleme/indirimi, 5 tanesi de şirketlere kredi/finansman kolaylığı ile ilgili. Bunların dışındaki 2 madde de (sosyal amaçlı kredi paketi ve konut alımlarında kredilendirilebilir tutarın artırılması) yine bireylerin borçluluklarını genişletmeye yönelik. Sosyal amaçlı kredi paketinin ayrıntısı açıklanmazken konut kredisi hamlesi ise böyle bir ortamda ne kadar işe yarayacağı meçhul olsa da müteahhitlere yönelik.
İşten çıkarmaların, ücretsiz izin kullandırmaların yaygınlaşacağı bir dönemde emekçilerin haklarını korumaya yönelik önlem çok az, bunlar da sermayeyi teşvik etmek üzerinden mevcut uygulamalar çerçevesinde kurgulanmış. Örneğin zaten var olan kısa çalışma ödeneği sisteminin kolaylaştırılmasıyla birçok işveren bu yola başvuracak ve emekçiler 3 ya da 6 ay boyunca ücretlerinin en fazla %60’ını alabilecekler. İşverenler çalışılmayan sürelerin telafisini ise 2 aya değil 4 aya yayabilecekler.
Sonrasında ise ne olacağı meçhul. Bu kadar teşvikin içinde, işçilerin virüs bahanesiyle işten çıkarılmasına karşı somut bir önlem yok. Bu süreçte emekçilerin üretimden gelen güçlerini herkese hatırlatarak örgütlülüklerini genişletmeleri ve kamu kaynaklarının böyle dönemlerde sermayeye aktarılması yerine emekçilerin ihtiyaçları için kullanılması yönünde basınç oluşturmaları elzem görünüyor.
