“Cumhurbaşkanlığı sistemi”, “Türk tipi başkanlık”, “Partili güçlü Cumhurbaşkanlığı” gibi adlandırmalarla tanımlanan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin Anayasa değişikliği teklifi bugün Türkiye büyük millet Meclisi Genel Kurulu’nda görüşülmeye başlanıyor.
Teklif TBMM Anayasa Komisyonu’ndan 9 gün süren müzakereler sonucu geçmişti.
Görüşme saat 14.00’da başladı.
Dr. Cemil Ozansü: Deniz Baykal’ın konuşmasını bile yayınlamama kararı almışlar
Genel Kurul görüşmesi kaç gün sürecek?
Görüşmelerin yaklaşık 15 gün sürmesi bekleniyor. AKP’nin hedefi görüşmeleri 23 Ocak gününe dek bitirmek. Bu süreçte her madde tek tek görüşülüp oylanacak.
Anayasa değişikliği önerileri TBMM Genel Kurulu’nda iki kez görüşülüyor ve oylama gizli yapılıyor.
Maddelerin oylamasında ikinci tur görüşmeleri yapıldığı durumlarda iki tur arasında 48 saat geçmesi gerektiğine dair yönetmelik gereği meclis hafta sonu görüşmelere ara verebilecek.
İlk gün neler olacak?
İlk gün görüşmelerinde teklifin tümü üzerinde konuşmalar gerçekleştirilecek.
Fire olur mu?
bianet’in haberine göre; Kulislerde Genel Kurul görüşmeleri sonunda yapılacak gizli oylamanın partilerin fire vermesi konusunda önemli bir etken olduğu konuşuluyor. Oylama kabinlerde yapılacak.
Oylama sırasında milletvekillerinin kendilerine dağıtılan “Evet”, “Hayır” , “Çekimser” yazan beyaz, kırmızı ve yeşil pullardan birini zarfa koyup sandığa atarak, diğer pulları kabinde bırakacak.
Sandalye dağılımı nasıl?
AKP’nin 316 oyu var. Referandum için 14 oy daha bulması gerekiyor. MHP’nin Meclis’te 40 sandalyesi var.
Prof. Dr. Yüksel Taşkın: CHP’nin bu kadar temkinli olmaması lazım
Meclis başkanı yoğun bakımda, şimdi ne olacak?
AKP’li Meclis Başkanvekili oturumu yönetecek. Durum böyle olunca, oturumu yöneten AKP’li de teklif için oy kullanamayacak. 316 sandalyeyle oylamaya katılacak AKP, İsmail Kahraman’ın oturum yönetemediği bir seçime 315 sandalyeyle katılmak zorunda kalacak. Bu durumda da AKP’de 1 oy eksilmiş olacak. Yani teklif konuşulmaya başlandığında yapılan hesap değişti; AKP’nin fazladan 15 oya ihtiyacı var.
Maddelerin geçmesi için kaç oy gerekiyor?
Kabinlerde gizli oy kullanılması yoluyla toplamda en az 330 oy çıkması gerekecek. Ancak, 330 oyun altında kalınması durumunda bile teklifin görüşmelerine devam edilebilecek. Teklifin ilk tur görüşmelerinde 330’un altında oy alan maddeler dahi düşmüş sayılmayacak. İkinci tur oylama esas olacak. İlk tur ile ikinci tur arasında 48 saatlik ara verilecek.
Evet çıkarsa?
Meclis’ten çıktıktan sonra paket Cumhurbaşkanı’nın onayına gönderilecek. Onaya göndermek için bir süre sınırlaması bulunmuyor. Cumhurbaşkanı’nın da 15 gün inceleme süresi bulunuyor. Cumhurbaşkanı değişiklik teklifini referanduma götürebiliyor.
Referanduma gidilirse olası tarihler neler?
Cumhurbaşkanı’nın inceleme süresi hesaba katıldığında referandum için olası tarihler 2 Nisan ile 23 Nisan arası gibi görünüyor.
Referandumda hayır çıkarsa?
Anayasa değişikliği önerisi Genel Kurul’dan geçer ve referandumda yüzde 51 evet’i bulamazsa anayasa değişmeyecek. Ancak böyle bir durumda yeni bir erken seçim sürecinin başlaması olasılık dahilinde.
Bahçeli’nin pozisyonu nasıl değişti?
Genel Kurula gelen “başkanlık” tartışma süreci Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli tarafından 11 Ekim 2016 günü partisinin grup konuşmasındaki açıklamasıyla başladı.
Bahçeli parlamenter sistemden yana olduklarını ancak fiili durum yaratılan başkanlık sistemi için hukuki bir yol aranması gerektiğini belirtmişti.
3 Ocak 2017 günü değişiklik paketi komisyondan geçince genel kurulda “evet” diyeceğini açıkladı. Oysa bir yıl önce 5 Ocak 2016’da “MHP başkanlık sistemine tümden karşı olup, parlamenter sistemin revize ederek geliştirilmesinden yanadır” demişti.
