Pandemi döneminde zaten zor olan çalışma şartları daha da zorlaşan, çalışma ve yaşam haklarına açıktan saldırılan işçiler arasında market işçileri de bulunuyor. Özellikle “Cepte ŞOK” uygulamasıyla virüse karşı hiçbir önlem alınmadan evlere servise zorlanan ŞOK Market işçilerinin çağrıları ve anlattıkları bu dönemde yaşadıklarını gözler önüne sermişti. Bugün işyerinde, evinde aile üyelerinden biri korona pozitif olan ve buna rağmen çalışmak zorunda bırakılan bir emekçiyle aynı mağazada birlikte çalışan bir ŞOK Market işçisiyle yaptığımız röportajı sizlerle paylaşarak, marketlerdeki sömürü düzenini duyurmak ve artarak devam ettiğini hatırlatmak niyetindeyiz. Buyurun;
Nerede çalışıyorsunuz?
Şok marketlerde çalışıyorum ama nerede çalıştığımın çok da bir önemi yok aslında marketlerin hepsi aynı.
Günde kaç saat çalışıyorsunuz?
Sabah mağazaya 8:30’da gidiyoruz, en geç 8:45’te, akşam 18:00’da çıkıyoruz. Öğlenci olunca da saat 13’te gidip akşam 21:30’da çıkmamız gerekirken 22’de 22:30’da çıkıyoruz. Bazen sabahtan akşama kadar çağırıyorlar sabah 8:45’te gidiyoruz akşam 22:30’da çıkıyoruz. İşler bitmiyor diyor müdürler, çıkarmıyorlar. Mola saatlerine bile izin vermiyorlar. Normalde bir buçuk saat mola kullanmamız gerekirken kullandırmıyorlar. 30 dakikanız var diyorlar. 30 dakikayı geçince de “niye geç geldin?” diyorlar. Şu da var; normalde bizim bir gün öğlenci bir gün sabahçı çalışmamız lazım ama bu kurala da uymuyorlar.
Full çalıştığınızda fazla mesailerinizi alabiliyor musunuz?
Yok alamıyoruz. Haftada 45 saat çalışmamız gerek ama ben hesapladım bizimki epey geçiyor. Hatta bize imza attırıyorlar o imzada bize ideal saatlerini yazdırtıyorlar ama biz hiçbir zaman o saatte çıkmıyoruz ki.
İzinlerle ilgili problem yaşıyor musunuz?
Haftalık izinde demiyorlar ki “hangi gün izin yapmak istiyorsun?”, “işleriniz var mı?”… Haftada bir gün sonuçta bizim iznimiz ve sevkiyat olmadığı günler izin alabilirsiniz sadece diyorlar. Sen istersen “benim bugün işim var” de, yok sen bugün izin kullanamazsın. Ya da rapor alıyoruz mesela diyorlar ki “sen çok kötü, zor bir elemansın”. Ücretsiz izne çıkmak istiyorsunuz ona bile çıkarmıyorlar. Senelik izninizi de kullandırtmıyorlar, eleman yok diyorlar. Resmi tatil falan zaten yok, full çalışıyoruz.
İzinde olan işçilerin işe çağırıldığı oluyor mu?
Oluyor. Ücretsiz izindesiniz mesela, arayıp çağırıyorlar. Kabul ediyorsunuz, gidiyorsunuz ki sizi kovmakla tehdit etmesin ya da bir daha ücretsiz izin alabilmene engel olmasın. Haftalık izinde bile çağırıyorlar. Siz izin gününüzdesiniz arıyor sizi “bugün işe gelmen gerekiyor” diyor ama sen bana izin vermişsin ben belki çok uzaktayım belki işim var olsun gelmek zorundasın. Gitmezsen uğraşır seninle, mobbing yapar.
Çalışanlardan biri veya onun aile bireyi pozitif çıkarsa yani siz temaslı hale gelirseniz işyerinde ne yapılıyor?
Normalde personele izin veriyor devlet 14 gün ama devlet korona olanla aynı evde olana test yapmıyor belirtisi yok diye. Bu yüzden de mağazada bir değişiklik olmuyor aslında. Şuan hepimiz temaslıyız ve iş aynen devam ediyor. Yarın gideceğim işe ve full tutacağım. Astım hastasıyım ne kendimi ne de ailemi riske atmak istemiyorum.
Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Sağlık Bakanlığı’nın uygulaması hiçbir yerde uygulanmıyor ve biz marketçilere artık bir çare bulunması gerek. Bizim de koronayla ilişkimiz var hatta çok yoğun ilişkimiz var ama hiçbir önlem yok. korona dışında da bizim işimiz çok zor. Özel hayatımız yok, senelik iznimiz, işten çıkış saatimiz her şey müdüre bağlı, köle gibiyiz yani söz hakkımız yok. En ufak bir şeyde hemen savunma yazdırmaya çalışıyorlar. Bana yazdırmaya çalıştılar mesela, yazmayacağım dedim, yazmadım. Sendikaya üye olursanız o zaman da o yüzden işten atılırsınız ki bu sadece ŞOK’ta böyle değil, A101, BİM hepsi böyle. Ben bu işin üzerine gidelim istiyorum, bu konuda bir şeyler yapalım istiyorum. Artık yeter gerçekten haklarımı korumak istiyorum.
