Taşeron işçilere uygulanacak toplu iş sözleşmesi hükümleri açıklandı. Kamuya geçirilen işçiler için 2020 yılına kadar taşeron düzeni devam edecek.
Evrensel’den Onur Bakır’ın haberine göre, idarelerde kadroya, yerel yönetimlerde şirketlere geçirilen taşeron işçilere 2020 yılına kadar uygulanacak toplu iş sözleşmesi hükümleri açıklandı. Kamuya geçirilen taşeron işçiler ile mevcut kadrolu işçiler arasında bir hak ve ücret eşitliğine gidilmediği gibi işçilerin kadrolu işçilerin toplu iş sözleşmesinden yararlanması da engellendi. Yıllık yüzde 4+4 ücret artışı ile işçilerin çoğunluğu enflasyonun altında ücret artışlarına mahkum edildi. İşçilere uygulanacak sosyal ve mali haklar ise, taşeron döneminde imzalanan toplu iş sözleşmelerle aynı düzeyde olacak. Hatta işçilerin taşeron döneminde aldıkları bazı haklarda kayıplar bile görülebilecek. Yani kamuya geçirilen işçiler için 2020 yılına kadar taşeron düzeni devam edecek.
KHK ile düzenleme yapılmıştı
Taşeron işçilerin kamuya geçişini düzenleyen 696 sayılı KHK ile işçilerin ücretlerine, mali ve sosyal haklarına sınırlama getirildi. KHK’nin 127. maddesine göre Yüksek Hakem Kurulu tarafından kamudaki taşeron şirketler için karar altına alınan ve süresi en son sona erecek toplu iş sözleşmesi hükümleri uygulanacak. Merkezi idarelerde kadroya geçirilen işçiler için ayrı, yerel idarelerde şirketlere geçirilen işçiler için ise ayrı bir toplu iş sözleşmesinin hükümleri esas alınacak.
Bu iki toplu iş sözleşmesi de taşeron işçileri kapsayan sözleşmeler. Yani eğer taşeron işçiler, taşeronda çalışmaya devam etselerdi ve çalıştıkları taşeron şirkette toplu iş sözleşmesi yapılsaydı aşağı yukarı bu toplu iş sözleşmelerindeki hak ve ücretleri alacaktı.
İki sözleşme arasındaki tek fark tarih
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, internet sitesinden kamuya geçirilen işçilere uygulanacak toplu iş sözleşmesi hükümlerini yayınladı. Merkezi idarelerde kamuya geçirilen işçilere uygulanacak toplu iş sözleşmesi hükümleri, 31 Ekim 2020 tarihine kadar yürürlükte olacak. Yerel idarelerde şirketlere geçirilen işçilere uygulanacak toplu iş sözleşmesi hükümleri ise 30 Haziran 2020 tarihine kadar yürürlükte kalacak. İki işçi grubu da yılda 2 defa 5 günlük ücret tutarında ikramiye alacak. Merkezi idarelerdeki işçilerin ikramiyeleri Ocak ve Temmuz aylarında, yerel idarelerdeki işçilerin ikramiyeleri ise Nisan ve Ekim aylarında ödenecek. Bunlar dışında bu iki toplu iş sözleşmesi hükümlerinde herhangi başka bir fark bulunmuyor. Yani merkezi idarelerde kadroya, yerel idarelerde şirketlere geçirilen işçilere aynı ücret artışları, mali ve sosyal haklar uygulanacak.
2018 ilk 6 ay artışı nasıl uygulanacak?
İlan edilen toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre işçilerin 1 Ocak 2018 tarihli ücretlerinde yüzde 4 artış uygulanacak. Ancak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, bu artışın geriye dönük yapılmasına sıcak bakmıyor ve artışın 2 Nisan 2018 tarihinden itibaren uygulanacağı yönünde görüş bildiriyor. Uygulama bu şekilde yapılırsa işçiler Ocak, Şubat ve Mart ayları için fark alamayacak ancak Nisan ayından itibaren ücretlerini yüzde 4 zamlı alacak.
Öte yandan ilan edilen toplu iş hükümleri gereği 1 Ocak 2018 ila 2 Nisan 2018 tarihleri arasında ücret artışı almış olan işçilerin aldıkları ücret artışları yüzde 4’ten düşülecek ve işçilere kalan oran uygulanacak. Örneğin taşeron şirketteyken toplu iş sözleşmesi olan ve bu toplu iş sözleşmesi 2017 yılı sonunda biten işçilere, 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere ihale 3 ay süre ile uzatılmışsa yüzde 3, 2 ay süre ile uzatılmışsa yüzde 2 oranında ücret artışı uygulandı. Bu işçilerden yüzde 3 ücret artışı alanlara Nisan ayından itibaren yüzde 1 ek artış yapılacak. Yüzde 2 ücret artışı alanlara ise yine Nisan ayından itibaren yüzde 2 ek artış yapılacak.
Benzer biçimde taşeronda çalıştığı dönemdeki toplu iş sözleşmesi 2018 yılında devam eden işçiler de 2018 yılı başında kendi toplu iş sözleşmelerinden kaynaklı ücret artışları almıştı. Bu işçilerin aldıkları ücret artışları yüzde 4’ün altında ise aradaki fark işçilere 2018 Nisan ayından itibaren yansıtılacak. Ancak arada bir fark yoksa bu işçiler 2018 Nisanından geçerli olacak yeni bir ücret artışı alamayacak.
Sonuç olarak bir işçinin 2018 yılının ilk 6 ayı için yapılan yüzde 4’lük ücret artışından tam olarak yararlanabilmesi için 1 Ocak 2018 ila 2 Nisan 2018 tarihinde herhangi bir ücret artışı almamış olması gerekiyor. Asgari ücrete 2018 yılı başında yapılan artış bu kapsama girmiyor. Burada önemli olan işçiye asgari ücrete yapılan artışın ardından herhangi bir artış yapılıp yapılmadığı.
Yüzde 4 devam edecek
Öte yandan 2018 yılı Temmuz ayı başında tüm işçilere yüzde 4 ücret artışı yapılacak. Yüzde 4’lük ücret artışları, 2019 yılı Ocağında, 2019 yılı Temmuzunda ve 2020 yılı Ocağında da devam edecek. Yerel idarelerde şirketlere geçirilen işçilere Yüksek Hakem sözleşmesinden kaynaklanan son ücret artışı 2020 yılı Ocak ayında yapılacak. Merkezi idarelerde kadroya geçirilen işçiler ise 2020 yılı Temmuz ayında son kez yüzde 4 artış daha alacak. Bu durumun nedeni ise yerel idarelerdeki işçilere uygulanacak toplu iş sözleşmesinin 30 Haziran 2020’de, merkezi idarelerdeki işçilere uygulanacak toplu iş sözleşmesinin ise 31 Ekim 2020 tarihinde sona erecek olması.
Asgari ücretlilerin durumu
Asgari ücret düzeyinde ücret alan bazı işçilerden “her yıl çifte zam alacağız” diye sevinenler var. Oysa işin aslı farklı. 2018 yılı başında asgari ücret alan, Nisan ve Temmuz’da yüzde 4 zam alan bir işçinin ücreti yıl sonunda brüt 2195,1 TL’yi bulacak. 2019 yılı başında asgari ücrete yüzde 10 zam yapıldığını ve yeni brüt asgari ücretin 2232,45 TL olacağını varsayalım. Bu durumda işçinin 2019 yılı başında yeni asgari ücret düzeyine çekilecek ve asgari ücretteki artışın işçinin ücretine yansıması sadece 37.4 TL (yüzde 1.7) olacak. İşçi yeni asgari ücretin üzerine 2019 yılı Ocak ayında yüzde 4 daha artış alacak. Yani işçi asgari ücrete yapılan yüzde 10’luk artışın sadece çok küçük bir kısmından yararlanabilecek. Yüzde 10’un üzerine yüzde 4 alamayacak. Yüzde 1.7’nin üzerine yüzde 4 alacak. Öte yandan ihale sözleşmesi gereği asgari ücretin belli bir oranda fazlasını (örneğin asgari ücretin yüzde 30 fazlası, iki asgari ücret vb.) alan işçiler artık asgari ücrete yapılan artışlardan yararlanamayacak. Bu işçilere sadece yıllık yüzde 4+4 ücret artışı yapılacak.
Evrensel
