spot_img
spot_img
Ana SayfaDepremDeprem bölgesinde yıkılan ve yıkılacak binalardan kaynaklı tehlikeli atıkların kontrolü ve yönetimi

Deprem bölgesinde yıkılan ve yıkılacak binalardan kaynaklı tehlikeli atıkların kontrolü ve yönetimi

Deprem bölgesinde yıkılan ve yıkılacak binalardan kaynaklı tehlikeli atıkların kontrolü ve yönetimi için olağanüstü şartlar bahane edilerek çalışanların, halkın ve çevrenin sağlığını tehdit edebilecek uygulamalardan bir an önce vazgeçilmeli ve yürütülen çalışmalara dair tüm bilgi ve belgeler kamuoyu ile paylaşılmalıdır.

Derleyen: Dursun Baş, Çevre Mühendisi

6 Şubat 2023 tarihinden bu yana gerçekleşen ana depremler ve takip eden artçı depremler nedeniyle depremden etkilenen bölgedeki illerde yıkılan ve yıkılacak binaların enkazlarında yasal mevzuat kapsamında izlenmesi gereken prosedürün yeterince izlen(e)mediği basılı ve görsel medyada yer bulmaya devam etmektedir. Kamuoyunda sadece asbest özelindeki halk ve çevre sağlığı tehdidine odaklanılırken yıkıntıların barındırdığı diğer tehlikeli maddeler (boyalardaki kurşun ihtivası, PCB ve PBB’ler, Kadmiyum, elektronik atıklar vb.) nedeniyle oluşabilecek kısa ve uzun dönemli etkiler göz ardı edilmektedir.

Asbest için kamuoyunda oluşan farkındalık ise sahada karşılık bulabilmiş değildir. Deprem nedeniyle ya da deprem sonrasında iş makinaları ile yıkılan hasarlı binalarda asbest analizleri yapılmadan, asbestli ve asbestsiz tüm yıkıntı atıkları birlikte taşınmakta ve depolanmaktadır. Temiz olması muhtemel ve geri kazanılabilecek malzemeler de böylece kontamine duruma gelmektedir. Uzmanların görüşlerine göre deprem bölgesinde yıkılan ve yıkılacak binaların en az %20’sinde asbest bulunma ihtimali mevcuttur.

Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğine göre içerisinde asbest, boya, florasan ve benzeri zararlı ve tehlikeli atıklar bulunan inşaat ve yıkıntı atıkları “Tehlikeli İnşaat ve Yıkıntı Atıkları olarak sınıflandırılmıştır. Bu malzemelerin diğer atıklardan ayrı toplanması ve özel bertaraf tesislerine iletilmesi yasal bir zorunluluktur. Yıkıntıların çoğunda iş sağlığı ve güvenliği koşulları sağlanmış uzmanlar ve çalışanlarca tespit edilen asbestli malzemelerin asgari düzeyde tozutma ile sökülerek özel bir paketleme ile taşınması pratiği takip edilmemektedir.

Asbest barındırması muhtemel bina yıkıntılarının birçoğunda yeterli koruma, tozutma ve söküm önlemleri yapılmadan enkaz kaldırma işlemi gerçekleştirilmesi sonucu asbest lifleri iş makineleri müdahaleleri ile açığa çıkmakta ve hafriyat kamyonlarıyla da daha geniş bir çevreye yayılabilecek hale gelmektedir. Yıkıntı depolama alanlarında tehlikeli atık muamelesi görüp düzenli depolama alanlarında gömülmesi gereken kontamine atıklar da kamu idareleri ve/veya ihale sahibi firmalarca yapılacak malzeme geri kazanım işlemleri sırasında inert durumda olan asbest liflerini açığa çıkarmaktadır. Bu durum asbest liflerinin yayılımını daha da üst noktalara taşıyabilecektir. Deprem bölgesinde yıkılmış ve yıkılacak binalara ait enkazların kaldırılması, taşınması, boşaltılması ve bertarafı işlemlerine başlamadan önce yapılarda asbestin bulunmadığına ilişkin gerekli analizlerin yapılması ve asbest maruziyetinin önlenmesi gerekmektedir.

Asbest barındırması muhtemel bina enkazı kaldırma işlemlerinin yapıldığı yerlerde ve bu binaların yakın çevresinde alınması zorunlu olan iş sağlığı ve güvenliği tedbirlerinin ivedilikle alınması/aldırılmasının sağlanması ve yıkıntıların usulsüz depolandığı tespit edilen döküm/depolama alanlarında bir an önce havaya, suya ve toprağa karışma süreçlerinin engellenmesi yönünde ilgili demokratik kitle örgütlerinin çağrıları ve uzman uyarıları doğrultusunda ortak bir müdahale çabası geliştirilmesine ihtiyaç duyulmaktadır.

Demokratik kitle örgütlerinin çağrıları ve uzman uyarılarından derlenen öneriler aşağıda paylaşılmıştır:[1]

  • Asbestli binaların tespiti: Sorumlu merkezi ve yerel idarelerin enkaz kaldırma, taşıma ve bertaraf işlemlerine başlamadan önce yıkılmış ve yıkılacak binalarda gerekli testleri yaparak asbestli binaları tespit etmesi yapılması gereken ilk işlemdir. Asbest tespiti yapılmadan acele bir şekilde yapılan enkaz kaldırma, taşıma ve depolama işlemi nedeniyle binlerce çalışanın, bölgedeki insanların ve çevrenin sağlığı ciddi bir biçimde tehlike altına sokulmaktadır. Asbest tespit edilen binaların ve asbest barındırması muhtemel binaların yıkıntılarında yapılan gelişigüzel parçalama ve ayrıştırma işlemleri asbest liflerinin yayılmasına neden olacaktır. Asbestli bina yıkıntıları asgari dağılma, tozutma ve parçalamaya maruz kalacak şekilde kaldırılıp depolanacakları alanlarda tehlikeli atık kategorisinde işlem görecek şekilde bertaraf edilmelidir.
  • Bina yıkıntılarının kaldırılmasında öncelik: Enkaz kaldırma, taşıma ve bertaraf işlemleri mümkün olduğunca öncelikle analizler sonucu asbest barındırmadığı tespit edilebilen binalarda yürütülmelidir. Böylece asbestli binalar ile asbest barındırmayan binaların taşınması ve depolanmasından kaçınılarak asbestli enkazların temiz yıkıntı atıkları ile karışması önlenmiş olacaktır. Halihazırda gerekli analizler yapılmadan asbestli ve asbestsiz bina yıkıntı atıklarının bir arada depolanması sonucu “temiz” enkazlarda da kontaminasyon oluşmaktadır.

Kontaminasyon olan alanlardaki yıkıntı atıklarının ayrıştırılması işlemi tehlikeli maddelerin yayılmaya devam etmesi ihtimali nedeniyle beyhude bir çaba olup kısıtlı insan gücünün boşa harcanmasına sebebiyet vermektedir. Kontamine olarak ayrıştırılmış enkaz malzemelerinin farklı amaçlarla tekrar kullanılması ile asbestli malzemelere maruziyet riski yaratacak şekilde yeniden dolaşıma sunulmuş olabilecektir. (Örneğin döküm sahalarında ayrıştırılan tehlikeli madde içeren yapı malzemelerinin tekrardan parklara bahçelere uygulanması gibi.)

  • Analiz sonuçlarının kamuoyu ile paylaşılması: Yıkılan ve yıkılacak binalarda ilgili mevzuat uyarınca ölçümlerin yapılmasını takiben asbestli binalara dair analiz sonuçlarının ve süre gelen enkaz kaldırma işlemlerindeki uygulamalara ait detayların kamuoyu ile paylaşılması gerekmektedir.
  • İnşaat ve yıkıntı atıklarının depolanacağı alanların doğru seçilmesi ve bilgi paylaşımı: Asbest ve diğer tehlikeli atıkları barındıran enkazın depolandığı ve depolanacağı tüm düzensiz ve düzenli depolama alanlarına dair yer/konum bilgilerinin açıklanması (sızdırmazlık ve toz kontrolü sağlanıp sağlanmadığı) ve bunların seçiminde dikkate alınan bilimsel gerekçeleri (meteorolojik, topografik, jeolojik ve tektonik özellikleri ile tarım ve orman alanları ile su havzaları, yaban hayatı alanları, dere yatakları, heyelan, çığ, erozyon bölgesi kriterleri) içeren belgelerin de kamuoyu ile paylaşılması beklenmektedir. 24 Şubat 2023 tarihli ve 32114 Resmî Gazete’de yayımlanan 126 Numaralı “Olağanüstü Hal Kapsamında Yerleşme ve Yapılaşmaya İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Kararname” afet alanlarından çıkan yıkıntı atıklarının dökümünün yapılacağı sahaları belgelendirmeden muaf tutmuştur. Bu karar sadece döküm sahalarındaki belge/resmi doküman hazırlanması/onaylanması işlerini bağlamaktadır. Diğer taraftan döküm sahalarının bilimsel dayanaktan uzak seçilmesi ve işletilmesi yürürlükteki mevzuata ve anayasadaki maddelere aykırıdır.  Yıkıntı atıkları tehlikeli maddelerce kontamine olduğu için kararnamede belirtilen “gerekli şartları sağlayarak altyapı ve üst yapı yatırımlarında kullanılabilir” ifadesi yıkıntıların tehlikeli bir atık hüviyeti kazanması nedeniyle boşa düşmektedir. 
  • Usulsüz yıkıntı atığı taşıma ve depolama işlemlerinin durdurulması: Deprem bölgesindeki illerde haberlere yansıyan yıkıntı atığı döküm/depolama ihlallerinin (gelişigüzel farklı arazi statüsündeki alanlara yığmanın) takibinin yapılması konusunda yetkililerin tutumu depremin yarattığı olağanüstü şartlar bahanesi arkasına sığınacak şekilde olmamalıdır. Bu yaklaşım, depremin insan ve çevre sağlığı etkilerini azaltmada büyük bir emekle bölgede görev alan kamu çalışanlarının ve yıkım işçilerinin çabalarını da etkisiz kılmaktadır. Asbest barındırması muhtemel döküm/depolama alanlarında tehlikeli atık mevzuatı izlenmesi gerekirken bu sahalara sıradan bir hafriyat ve döküm ve moloz alanı muamelesi yapılması kaygı vericidir. Bu konuyla ilgili uzmanlığı bulunan kurumlara ait açıklamalarda bahsi geçen alanlardaki muhtemel tehlikeli atıkların havaya, toprağa ve suya karışarak tarım arazilerini, su kaynaklarını ve gıdaları kontamine etmesi riskinin altı çizilmiştir. Demokratik kitle örgütleri süre giden süreçten sorumlu valilikleri ve belediyeleri Anayasa’nın 56. Maddesine göre halk sağlığını koruma görevini yerine getirmek için harekete geçmesi için uyarmaktadır. Maruziyet seviyesi ve kontaminasyon değerleri çok yüksek yoğunlukta asbest ve diğer tehlikeli atıkları barındırdığından emin olunan bina yıkıntı atıklarına tehlikeli atık muamelesi yapılıp bu atıkların özel düzenli depolama sahalarında (sızdırmazlık ve havaya karışımı engellenecek şekilde) bertaraf edilmesi sağlanmalıdır. Bu işlemler sırasında gerekli ekipman, güvenlik kıyafetleri ve duş ihtiyacı sağlanacak şekilde uzman ve bilirkişilerin kontrolünde asgari tozutma (sulama) eşliğinde yıkıntılar özel araçlarla depolanacakları düzenli depolama alanlarına üstü örtülü taşıma araçları ile taşınmalıdır.
  • Köy evlerine ait bina yıkıntıları için yapılacak kaldırma, taşıma ve bertaraf işlemleri: Deprem bölgesi içerisinde yer alan illerde bulunan köylerin birçoğunda asbestin yapı malzemesi olarak kullanıldığı Sağlık Bakanlığı Türkiye Mezotelyoma Çalışma Grubu tarafından 2012 yılı tarihli çalışmada ortaya konmuştur. Yukarıda özetlenen gerekli işlemlerin köylerde de takip edilmesi gerekmektedir.
2012 yılında, Sağlık Bakanlığı Türkiye Mezotelyoma Çalışma Grubu tarafından mezotelyoma vakası kayıtları ile bizzat alana giderek asbest nedenli hastalık ve asbest teması belirleme yoluyla elde edilen verilerin derlenmesi sonucu toplam 30 ilde, 473 köyde asbest karışımlı aktoprak sıvalı ve/veya çatısı örtülü ev olduğu belirlenmiştir. Yine bu köylerin büyük çoğunluğunun çevresinde, köylülerin maksada yönelik kullandığı aktoprak kaynakları olduğu belirtilmiştir. (TÜRKİYE ASBEST KONTROLÜ STRATEJİK PLANI – Eylül 2012 Hazırlayan: TÜRKİYE MEZOTELYOMA ÇALIŞMA GRUBU SAĞLIK BAKANLIĞI TÜRKİYE HALK SAĞLIĞI KURUMU ESOGÜ AKCİĞER VE PLEVRA KANSERLERİ ARAŞTIRMA MERKEZİ)

Bölgede bina yıkıntılarındaki tehlikeli maddelerden etkilenen ve etkilenecek vatandaşlar ne yapmalı?

Bina yıkıntılarındaki tehlikeli maddelerden etkilenen ve etkilenebilecek vatandaşların hakları aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

  • Asbest barındırması muhtemel binalardaki enkaz kaldırma işlemlerini ve kontamine yıkıntıların dökülüp/depolanıp ayrıştırıldığı yerlerdeki işlerin durdurulması için Çevre Kanunu ile İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümleri uyarınca yönetmeliklere uygun işlem tesis edilmediği gerekçesi ile merkezi ve yerel idareler hakkında suç duyurusu yapılabilecektir. İlgili Yönetmelikler:
    • Asbestli Ortamda Çalışanların Sağlığı ve Güvenliği: 25/01/2013 tarihli ve 28539 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik asbestle ilgili yalnızca söküm, yıkım, tamir, bakım ve uzaklaştırma işlerine izin vermektedir. Bu sayılan işlerin de gerekli eğitimleri almış ve kişisel koruyucu malzemelere (maske, tulum, söküm ekipmanı, arındırma kabinleri, duş imkanları) sahip yetkili uzman ve çalışanlarca yapılmasını şart koşmuştur.
    • İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü: 18/03/2004 tarihli ve 25406 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinde inşaat ve yıkıntı atıkları içerisinde bulunan asbest, boya, florasan ve benzeri zararlı ve tehlikeli maddelere “tehlikeli atık” muamelesi yapılacağı açıktır. Başta deprem olmak üzere doğal afetler sonucunda oluşan yıkıntı atıklarının yönetiminden, mahallin en büyük mülki amirinin başkanlığında oluşturulan Kriz Merkezleri sorumludur. Bu merkezlere şikayetler yapılabilir ve bu merkezler hakkında sorumlulukların yerine getirilmesi yönünde hukuki süreçler başlatılabilir.
    • Tehlikeli atıkların depolanması: 02/04/2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Yönetmeliği  (Bu Yönetmelik ile yürürlükten kaldırılan 14/3/1991 tarihli ve 20814 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ile 5/7/2008 tarihli ve 26927 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğe yapılan atıflar) 26/3/2010 tarihli ile 27533 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik kapsamındaki ilgili hükümlere dair sorumlulukların yerine getirilmesi yönünde hukuki süreçler başlatılabilir.
  • İlgili valilikler ve il/ilçe belediyelerine usulsüz yıkım yapıldığına dair telefon, resmi internet sitesi, e-posta veya sosyal medya hesapları üzerinden bildirim ve şikâyette bulunulabilir. Deprem bölgesindeki yurttaşlar ilgili belediyeye başvurarak süre giden yıkımların yönetmeliklere uygunluğunun denetlenmesini talep edebilir. Ayrıca, Sağlık Bakanlığına genel bir tarama yapılması isteği ile başvurulabilir. 
  • Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İl Müdürlüklerine ve İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğüne, yıkım yapan şirketin/kurumun enkazı kaldırılacak binalarda asbest analizi yaparak gerekli tedbirleri alıp almadığına dair bilgi verilmesi için dilekçeler verilebilir.

Özetle, yıkılan ve yıkılması planlanan binalara ait yıkım işlemlerinin işçi ve kamu sağlığı ile çevre mevzuatına uygun olarak gerçekleştirilmediğini destekleyen kanıtlar kayda geçirilerek İl Kriz Merkezleri ile Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı İl Müdürlükleri ve belediyeler hakkında hukuki süreçler başlatılabilir.

Asbeste bağlı hastalıklar Asbest barındırması muhtemel yıkıntılardan havaya saçılan liflerin solunması sonucunda solunum yollarına yerleşen liflerin bir kısmı vücudumuzun savunma mekanizmaları ile uzaklaştırılabilmesine karşın maruziyet yoğunluğu ve süresine, asbest lifinin yapısına ve bireysel faktörlere bağlı olarak bazı lifler akciğer dokusunda birikmektedir. Asbest maruziyeti sonlanmasına karşın asbest lifleri akciğerlerde kalıcı hasarlar bırakabilmektedir. Asbeste bağlı hastalıklar; asbestozis (akciğer dokusu içerisinde asbest liflerinin birikmesi), akciğer zarında sıvı birikmesi, akciğeri saran zarın kalınlaşması ve kireçlenmesi, mezotelyoma (akciğerleri ve karın boşluğunu saran zarın kanseri) ve akciğer kanseridir. Asbeste bağlı kanser vakaları daha uzun süreli maruz kalma sonucu ortaya çıkarken, ölümlü vakalar ve kronik rahatsızlıklara sebebiyet verecek diğer solunum yolu hastalıkları kısa süreli maruziyetlerde de ortaya çıkabilmektedir. Normal şartlarda binalarda asbest analizi nasıl yapılır? Ülkemizde takip edilen prosedürlerde iki farklı yöntemle asbest analizi yapılmaktadır: 1. Katı numunelerde asbest tayini: Bu analiz türü genellikle kentsel dönüşüm kapsamında istenen asbest envanter raporu için talep edilmektedir. 2. Havadaki ortamda askıda duran asbest lifi toz konsantrasyonu ölçümü: Asbest lifi sayımı, çoğunlukla asbest söküm işlemleri esnasında istenen asbest ölçüm ve analiz çeşididir. Normal şartlar altında ilgili bina ve altyapılarda tespit edilen üretimi yasaklanan asbest türevlerinin uzmanlar eşliğinde ortamdan uzaklaştırılması gerekmektedir.

Mevzuattan ilgili kısımlar

Yönetmelikİlgili Maddeler
Resmî Gazete Tarihi: 24 Şubat 2023 Sayı: 32114 Olağanüstü Hal Kapsamında Yerleşme ve Yapılaşmaya İlişkin Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi Kararname Numarası: 126Yerleşme ve yapılaşma hususunda alınan tedbirler Madde 2 (13) Afet alanlarından çıkan yıkıntı atıklarının dökümü, çevrenin korunmasına ilişkin önlemler alınmak kaydıyla ilgili valilikçe belirlenen alanlara yapılır. Yıkıntı atıkları, geri dönüşüme tabi tutulmak sureti ile ilgili standartları ve gerekli şartları sağlayarak altyapı ve üst yapı yatırımlarında kullanılabilir. Bu döküm sahaları ve bu sahalarda yapılacak iş ve işlemler ilgili mevzuatın belgelendirmeye ilişkin hükümlerinden müstesnadır.
Resmî Gazete Tarihi: 25.01.2013 Resmî Gazete Sayısı: 28539   Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik  Amaç – MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, çalışanların asbest söküm, yıkım, tamir, bakım, uzaklaştırma çalışmalarında asbest tozuna maruziyetlerinin önlenmesi ve bu maruziyetten doğacak sağlık risklerinden korunması, sınır değerlerin ve diğer özel önlemlerin belirlenmesidir. Kapsam – MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, 20/6/2012 tarihli ve 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamına giren, asbest veya asbestli malzeme ile yapılan çalışmalarda, asbest tozuna maruziyetin olabileceği tüm işlerde ve işyerlerinde uygulanır. Tanımlar ve kısaltmalar – MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Asbest: 1) Aktinolit Asbest, CAS No 77536-66-4, 2) Antofilit Asbest, CAS No 77536-67-5, 3) Grünerit Asbest (Amosit), CAS No 12172-73-5, 4) Krizotil, CAS No 12001-29-5, CAS No 132207-32-0, 5) Krosidolit, CAS No 12001-28-4,6) Tremolit Asbest, CAS No 77536-68-6 lifli silikatları, b) Asbest söküm çalışanı: Bakanlıkça kurulan komisyon tarafından oluşturulan eğitim programını tamamlamış ve kurs bitirme belgesi almış çalışanı, c) Asbest söküm uzmanı: Yönetmelik kapsamında belirtilen işlemlerin uygulanması aşamasında işveren tarafından sorumluluk verilen, Bakanlıkça kurulan komisyon tarafından oluşturulan eğitim programını bitirip, sınavda başarılı olarak kurs bitirme belgesi alan kişiyi, ç) Bakanlık: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığını, d) Genel Müdürlük: İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünü, e) İSGÜM: İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü Müdürlüğünü, Söküm, yıkım, tamir, bakım ve uzaklaştırma işleri – MADDE 7 – (1) İşveren, söküm, yıkım, tamir, bakım ve uzaklaştırma işlerine başlamadan önce, asbest içerebilecek malzeme ve yerlerini belirlemek için tesis, bina, gemi ve benzeri yapı ve sistemlerde inceleme yaparak gereken tedbirleri alır. Yıkım izni için 18/3/2004 tarihli ve 25406 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğinin ilgili hükümleri uygulanır. İşverenin çalışma yaptığı herhangi bir yapı veya ortamda asbest veya asbestli malzeme bulunduğu şüphesi varsa bu Yönetmelik hükümleri uygulanır. (2) İşveren; asbest içerebilecek malzemelerin, söküm, yıkım, tamir, bakım ve uzaklaştırma işlerini 8 inci maddede belirtilen uzman nezaretinde ve yine aynı maddede belirtilen çalışanlarca yapılmasını sağlar. (3) Teknik önlemler alınmasına rağmen, havadaki asbest konsantrasyonunun 11 inci maddede belirtilen sınır değeri aşabileceği söküm, yıkım, tamir, bakım ve uzaklaştırma gibi belirli işlerde; çalışanların korunması için işveren, özellikle aşağıda belirtilen önlemleri alır. a) Uygun solunum sistemi koruyucusu ve diğer kişisel koruyucu donanım ile bunları kullanacak çalışanların ve çalışma sürelerinin belirlenmesi ve kişisel koruyucuların kullanılmasını sağlar. b) Sınır değerin aşılması ihtimali olan yerlere uyarı levhalarının konulmasını sağlar. c) Asbest veya asbestli malzemeden çıkan tozun, tesis veya çalışma alanı dışına yayılmasını önler. (4) Bu maddede belirtilen işlere başlamadan önce, alınacak önlemler hususunda çalışanlar veya temsilcilerini bilgilendirir ve onların görüşlerini alır. Asbest söküm, yıkım, tamir, bakım ve uzaklaştırma işini yapmaya yetkili kişiler – MADDE 8 – (1) Bu Yönetmelik kapsamındaki işler, asbest söküm uzmanı nezaretinde asbest söküm çalışanı tarafından yapılır. (2) Asbest söküm, yıkım, tamir, bakım ve uzaklaştırma işlerine ilişkin bir mesleki eğitim belgesine sahip olanlardan 19 uncu maddede bahsi geçen kurs bitirme belgesi istenmez. (3) Bu Yönetmelikte belirtilen eğitimleri almış olanlardan bu iş için ayrıca mesleki eğitim belgesi istenmez. Sınır değerlerin aşılmasının önlenmesi – MADDE 12 – (1) Bu Yönetmelik kapsamına giren çalışmalarda, çalışanların bu malzemelerden çıkan toza maruziyetinin en aza indirilmesi ve her durumda asbestin ortam havasındaki miktarının 11 inci maddede belirtilen sınır değeri aşmaması için özellikle aşağıda belirtilen önlemler alınır: a) Bu Yönetmelik kapsamına giren çalışmalar mümkün olan en az sayıda çalışan ile yapılır. b) Çalışma sistemi, asbest tozu çıkarmayacak şekilde tecrit edilecek, bu mümkün değilse çıkan tozun ortama yayılması önlenecek şekilde tasarlanır. c) Asbeste maruziyet riski olan çalışmaların yapıldığı yerlerin ve kullanılan ekipman temizlik ve bakım işlerinin düzenli ve etkili şekilde yapılması sağlanır. ç) Asbest veya toz çıkaran asbestli malzemeler, sızdırmaz uygun paketler içerisinde taşınır ve diğer malzemelerden ayrı olarak depolanır. d) Asbest içeren atıklar derhal toplanarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığının ilgili mevzuatındaki işaretlemeler kullanılarak içinde asbest olduğunu gösterecek şekilde etiketlenip sızdırmaz paketler içinde en kısa zamanda işyerinden uzaklaştırılır ve ilgili mevzuata uygun şekilde yok edilir.
Resmî Gazete Tarihi: 18.03.2004 Resmî Gazete Sayısı: 25406   Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği    Amaç – Madde 1 — Bu Yönetmeliğin amacı; hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıklarının çevreye zarar vermeyecek şekilde öncelikle kaynakta azaltılması, toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması, değerlendirilmesi ve bertaraf edilmesine ilişkin teknik ve idari hususlar ile uyulması gereken genel kuralları düzenlemektir. Kapsam – Madde 2 — Bu Yönetmelik; kaynakları ve bileşenleri Ek-1’de detaylı olarak belirtilen, beşeri faaliyetler ve doğal afetler sonrasında meydana gelen hafriyat toprağı ile inşaat ve yıkıntı atıklarının, üretildikleri yerlerde ayrı toplanması, geçici olarak biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması, değerlendirilmesi ve bertaraf edilmesine ilişkin esasları kapsamaktadır. Tanımlar – Madde 4 — Bu Yönetmelikte geçen; İnşaat Atıkları: Konut, bina, köprü, yol ve benzeri alt ve üst yapıların yapımı esnasında ortaya çıkan atıkları, Yıkıntı Atıkları: Konut, bina, köprü, yol ve benzeri alt ve üst yapıların tamiratı, tadilatı, yenilenmesi, yıkımı veya doğal bir afet sonucunda ortaya çıkan atıkları, Tehlikeli İnşaat ve Yıkıntı Atıkları: İnşaat ve yıkıntı atıkları içerisinde bulunan asbest, boya, florasan ve benzeri zararlı ve tehlikeli atıkları Kriz Merkezi: Doğal afet sonrasında mahallin en büyük mülki amirinin başkanlığında ilgili kurum/kuruşların katılımı ile oluşturulan komisyonu, Seçici Yıkım: Konut, bina, köprü, yol ve benzeri alt ve üst yapıların yıkımı öncesinde ve sırasında içindeki yabancı ve geri kazanımı mümkün olmayan maddelerden ayıklanması ve yıkımın belirli ölçülerde ve kontrollü olarak yapılmasını, Doğal Afet Atıklarının Yönetimi – Madde 44 — Başta deprem olmak üzere doğal afetler sonucunda oluşan yıkıntı atıklarının yönetiminden, mahallin en büyük mülki amirinin başkanlığında oluşturulacak Kriz Merkezi sorumludur. Merkez, olası bir doğal afet durumunda oluşabilecek atık miktarı, bunların kaldırılması ve taşınması için gerekli araç-gereç ve ekipman ile bu atıkların depolanacağı uygun alanları bu Yönetmelikte belirtilen esaslara göre önceden tespit eder ve gereken hazırlıkları yapar. Çalışmalar hakkında Bakanlığa düzenli olarak bilgi verilir. Mevcut taşıyıcı firmalar ile depolama ve geri kazanım tesisleri Kriz Merkezleri ile uyumlu çalışırlar. Doğal afetler sonucunda oluşan yıkıntı atıklarının taşınması ve depolanması faaliyetleri Kriz Merkezi tarafından yapılan planlamalar doğrultusunda, ilgili belediyenin sorumluluğunda belediye veya belediyenin yetkilerini devrettiği kişi ve kuruluşlar tarafından yürütülür. Bakanlığın Görev ve Yetkileri – Madde 6 — Bakanlık; a) Bu Yönetmelik kapsamında yer alan atıkların yönetimine ilişkin program ve politikaları saptamak, Yönetmeliğin uygulanmasına yönelik işbirliği ve koordinasyonu sağlamak ve gerekli idari tedbirleri almakla, b) Geri kazanılmış ürünlerin kullanımını özendirmekle, c) Bu Yönetmelik kapsamında yer alan atıkların oluşumundan bertarafına kadar yönetimlerini kapsayan bütün faaliyetlerin kontrolünü ve denetimini yapmakla, yükümlüdür. Mülki Amirlerin Görev ve Yetkileri – Madde 7 — Mahallin en büyük mülki amiri, e) Bu Yönetmelik kapsamında yer alan atıkların oluşumundan bertarafına kadar yönetimlerini kapsayan bütün faaliyetlerin kontrolünü ve denetimini yapmakla, h) Doğal afetler sonucunda oluşacak atıkların yönetimi ile ilgili esasları belirlemek, bu amaçla Kriz Merkezi oluşturmak ve olası doğal afetlere karşı önceden atık yönetim planlarını yapmakla, yükümlüdürler. Belediyelerin Görev ve Yetkileri – Madde 8 — İl belediye mücavir alanı içerisinde il ve ilçe belediyeleri, büyük şehirlerde büyükşehir belediyeleri, büyükşehir belediyeleri dışında ise ilçe belediyeleri, a) Hafriyat toprağı, inşaat/yıkıntı atıkları ile doğal afet atıklarının toplanması, geçici biriktirilmesi, taşınması, geri kazanılması ve bertarafı ile ilgili yönetim planı hazırlamakla, j) Doğal afet atıklarının yönetimi konusunda valilik koordinasyonunda oluşturulan Kriz Merkezi kararlarını uygulamakla, yükümlüdürler. Kriz Merkezinin Görevleri – Madde 12 — Kriz Merkezi, a) Olası bir doğal afet öncesinde, oluşabilecek atıkların yönetimiyle ilgili planlamalar yapmakla, b) Oluşabilecek atık miktarı ile bunların kaldırılması ve taşınması için gerekli araç-gereç ve ekipmanı belirlemekle ve kullanımıyla ilgili koordinasyonu sağlamakla, c) Oluşacak atıkların depolanacağı uygun alanları Yönetmelikte belirtilen esaslara göre önceden tespit etmekle, mevcut depolama ve geri kazanım tesisleri ile koordinasyonu sağlamakla, d) Çalışmaları hakkında Bakanlığa bilgi vermekle, Yıkım İşlemleri – Madde 19 — Yıkımı yapılacak yapıların içlerindeki geri kazanılabilir malzemelerin öncelikle ayrıştırılması ve geri kazanılması esastır. Bu çerçevede kapı, pencere, dolap, taban ve duvar kaplamaları, döşemeleri ve yalıtım malzemeleri gibi inşaat malzemeleri ile tehlikeli atıklar yıkımı yapılacak yapılardan ayıklanır ve ayrı toplanır. Yıkım işlemleri sırasında gürültü, toz ve görüntü kirliliği ile ilgili olarak 20 ve 21 inci maddelerde belirtilen tedbirler alınır. Yıkımın hidrolik ekipmanlara sahip iş makineleri ile yapılması durumunda, kolon ve kiriş gibi beton yapılar kesilir veya parçalanır. Çalışanların sağlığını ve güvenliğini korumak amacıyla, asbest içeren malzemelerin kullanıldığı binaların yıkımı, sökümü, tamiratı ve tadilatı sırasında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 26/12/2003 tarihli ve 25328 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Hakkında Yönetmelik esaslarına uyulur. yükümlüdür. Tehlikeli Atıkların Toplanması ve Bertarafı – Madde 22 — İnşaat/yıkıntı atıkları içerisinde bulunan asbest, boya, florasan, civa, asit ve benzeri tehlikeli atıklar diğer atıklardan ayrı olarak toplanır ve Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine göre bertaraf edilir.      
  Resmî Gazete Tarihi: 02.04.2015 Resmî Gazete Sayısı: 29314 Atık Yönetimi Yönetmeliği  Kapsam – MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik; (3) (Değişik:RG-23/3/2017-30016) Madenlerin aranması, çıkarılması, işleme tabi tutulması veya depolanması sonucu oluşan atıklar ile inşaat ve yıkıntı atıklarının tanımlanmasında EK-4 atık listesi, tehlikelilik özelliklerinin belirlenmesinde EK-3/A’da verilen tehlikelilik özellikleri ve EK-3/B’de verilen sınır değerler ile bu atıkların yönetiminde EK-2/A ve EK-2/B’de belirtilen atık işleme yöntemleri kullanılır; ancak bu Yönetmeliğin diğer hükümleri uygulanmaz. (4) (Ek:RG-23/3/2017-30016) Kontamine olmamış hafriyat toprağı bu maddenin ikinci fıkrası uyarınca Yönetmeliğin kapsamı dışındadır. Ancak, hafriyat toprağının çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde yönetimi 18/3/2004 tarihli ve 25406 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğine göre gerçekleştirilir. Tanımlar – MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; dd) (Değişik:RG-23/3/2017-30016) İnşaat ve yıkıntı atıkları: Her türlü alt ve üst yapının; tamiratı, tadilâtı, yenilenmesi, yıktırılması veya herhangi bir afet sebebiyle yıkılması sonucu ortaya çıkan atıkları,ifade eder. Genel ilkeler – MADDE 5 – (1) Atık yönetimine ilişkin genel ilkeler şunlardır: ü) Tehlikeli atıkların neden olduğu çevresel kirlenme ve bozulmadan kaynaklanan zararlardan dolayı tehlikeli atığın toplanması, taşınması, geçici ve ara depolanması, geri kazanımı, yeniden kullanılması ve bertarafı faaliyetlerinde bulunanlar müteselsilen sorumludurlar. Sorumluların bu faaliyetler sonucu meydana gelen zararlardan dolayı genel hükümlere göre de tazminat sorumluluğu saklıdır. Atıkların yönetiminden sorumlu kişilerin çevresel zararı durdurmak, gidermek ve azaltmak için gerekli önlemleri almaması veya bu önlemlerin yetkili makamlarca doğrudan alınması nedeniyle kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan ve/veya yapılması gereken harcamalar, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre atıkların yönetiminden sorumlu olanlardan tahsil edilir. Atık listesi ve atığın listede tanımlanması – MADDE 11 –(1) Bu Yönetmeliğin kapsamında yer alan atıkların listesi ek-4’te verilmektedir. Atık listesinde (*) ile işaretlenmiş atıklar tehlikeli atıktır. Tehlikeli atıklar, ek-3/A’da listelenen özelliklerden bir veya daha fazlasına sahip atıklardır. Atık listesinde (A) işaretli atıklar, ek-3/B’de yer alan tehlikeli atık konsantrasyonuna bakılmaksızın tehlikeli atık sınıfına girer. (M) işaretli atıkların tehlikelilik özelliklerinin belirlenmesi gerekir. Bu amaçla yapılacak çalışmalarda, ek-3/A’da listelenen özelliklerden H3-H8 ile H10 ve H11 ile ilgili değerlendirmeler, ek-3/B’de yer alan konsantrasyon değerleri esas alınarak yapılır. (5) Atıkların tehlikelilik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılacak çalışmalarda malzeme güvenlik bilgi formları, proses girdileri ve bilgileri, Bakanlıkça yayınlanan kılavuzlar veya ek-3/B’de yer alan konsantrasyon değerleri esas alınarak yapılacak analiz çalışmaları kullanılır. Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde ek-3/B’de yer alan konsantrasyon değerleri esas alınarak atık üreticisi veya atık sahibi tarafından analiz yaptırılır. Analiz çalışmaları Bakanlıktan ek-3/B için yeterlik almış laboratuvarlarca gerçekleştirilir. (6) Atıkların tehlikelilik özelliklerinin belirlenmesi için yapılan analiz çalışmalarının sonuçları üretim prosesi, hammadde veya katkı maddelerinde bir değişiklik olmaması halinde 5 yıl süre ile geçerlidir. Ancak, Bakanlığın gerekli gördüğü hallerde analiz çalışması yenilenir. Üretim prosesi, hammadde veya katkı maddelerinde bir değişiklik olması halinde analiz, değişiklikten itibaren 3 ay içerisinde yenilenir. Geçici depolama – MADDE 13 – (1) Atıklar üretildikleri yerde türlerine göre belirlenmiş kriterlere uygun şekilde geçici depolanır. (2) Özelliğine göre sınıflandırılarak geçici depolanan atığın üzerinde tehlikeli ya da tehlikesiz atık ibaresi, atık kodu, depolanan atık miktarı ve depolama tarihi bulunur. (3) (Değişik:RG-23/3/2017-30016) Atıklar birbirleriyle reaksiyona girmeyecek şekilde geçici depolanır. Tıbbi atıklar hariç olmak üzere, tehlikeli atıklar geçici depolama alanında en fazla 6 ay, tehlikesiz atıklar ise en fazla 1 yıl süreyle geçici depolanır. (4) (Değişik:RG-23/3/2017-30016) Atıkların geçici depolanması işlemi atığın üretildiği tesis/kuruluş sınırları içinde yapılır. Tıbbi atıklar ile ambalaj atıkları hariç olmak üzere, tesis/kuruluş sınırları içinde uygun yer bulunmadığının il müdürlüğü tarafından tespiti durumunda üreticiye ait il sınırları içerisinde il müdürlüğünden uygunluk alınmış olan bir alanda güvenli bir şekilde geçici depolama yapılabilir. Bu alan için miktara bakılmaksızın geçici depolama izni alınır. Geçici depolama alanına atıkların taşınmasında lisanslı araç şartı aranmaz. Tıbbi atıkların geçici depolanmasında 22/7/2005 tarihli ve 25883 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri uygulanır. (6) (Değişik:RG-23/3/2017-30016) Belediye atığı biriktirme ekipmanları/konteynerleri ile ambalaj atığı, tehlikesiz atık ve tıbbi atık geçici depolama alanı/konteynerleri geçici depolama izninden muaftır. (7) (Değişik:RG-23/3/2017-30016) Tehlikeli atık geçici depolama alanları/konteynerleri için miktara bakılmaksızın 16 ncı madde hükümlerine uygun olarak Tehlikeli Maddeler ve Tehlikeli Atık Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası yaptırılır. (8) (Ek:RG-23/3/2017-30016) Geçici depolama alanlarına ilişkin esaslar Bakanlıkça belirlenir. Yürürlükten kaldırılan mevzuat – MADDE 27 – (1) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren; a) 14/3/1991 tarihli ve 20814 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, b) 14/3/2005 tarihli ve 25755 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, c) 5/7/2008 tarihli ve 26927 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik, yürürlükten kaldırılmıştır. Ek-4 Atık Listesi 17 06 Yalıtım Malzemeleri ve Asbest İçeren İnşaat Malzemeleri 17 06 01* Asbest içeren yalıtım malzemeleri M 17 06 03* Tehlikeli maddelerden oluşan ya da tehlikeli maddeler içeren diğer yalıtım malzemeleri M 17 06 04 17 06 01 ve 17 06 03 dışındaki yalıtım malzemeleri 17 06 05* Asbest içeren inşaat malzemeleri M
  Resmî Gazete Tarihi: 26.03.2010 Resmî Gazete Sayısı: 27533   Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik  YEDİNCİ BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler Özel durumların göz önüne alınmasını gerektiren atıklar   MADDE 30 – (2) Asbest içeren inşaat atıkları ve diğer asbest atıkları; II. sınıf depolama tesislerinde; test edilmeksizin depolanabilirler. Asbest içeren inşaat atıkları ve diğer asbest atıklarını kabul edecek depolama tesislerinde; a) Atıkların, bağlayıcı madde ile bağlanan ya da plastik ile ambalajlanmış asbest lifleri de dâhil olmak üzere asbestten başka hiçbir tehlikeli madde içermemesi, b) Asbest içeren inşaat atıklarının ve diğer asbestli atıkların diğer atıklardan ayrı bir hücrede depolanması ve bu hücrelerin kontrol altında tutulmaları, c) Asbest liflerinin dağılıp tesise yayılmasını engellemek için; depolanan atıkların bulunduğu hücrenin; yapılacak olan her sıkıştırma işleminden önce ve her gün uygun malzeme ile kapatılması, ç) Atıklar ambalajlı değilse düzenli olarak ıslatılması, d) Asbest liflerinin tesise yayılmasının engellenmesi amacıyla; depolama tesisinin ve lotların üzerinin en son üst örtü ile kapatılması, e) Depolama tesisinde veya lotlarda; asbest liflerinin etrafa yayılmasına sebep olacak sondaj ve benzeri hiçbir çalışma yapılmaması, f) Kapatma sonrasında; depolama tesisinin ve asbest liflerinin depolandığı hücrenin tam olarak yerini gösteren koordinatları da içeren bir plan hazırlanması, g) Depolama tesisinin kapatılmasından sonra arazinin olası kullanımında asbestin insanlarla temasını engellemek amacıyla gerekli önlemlerin alınması gerekir.   Ek-2 Atık Kabul Kriterleri III. sınıf depolama tesisine teste tabi tutulmaksızın kabul edilebilecek atıklar iv)  Atıkların diğer depolama tesislerinde bertarafını gerektirecek düzeyde kontamine olduğu veya metal, asbest, plastik ve kimyasallar gibi olmaması gereken maddeler içerdiğinin tespit edilmesi halinde, bu atıklar III. sınıf depolama alanına kabul edilmez.
TOZLA MÜCADELE YÖNETMELİĞİTanımlar ve kısaltmalar MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen; a) Asbest : 1) Aktinolit Asbest, CAS No 77536-66-4, 2) Antofilit Asbest, CAS No 77536-67-5, 3) Grünerit Asbest (Amosit) CAS No 12172-73-5, 4) Krizotil, CAS No 12001-29-5, CAS No132207-32-0, 5) Krosidolit, CAS No 12001-28-4, 6) Tremolit Asbest, CAS No 77536-68-6, lifli silikatları ifade eder. g) Lifsi tozlar: Uzunluğu beş mikrondan daha büyük, eni üç mikrondan daha küçük ve boyu eninin üç katından büyük olan parçacıkları,
Resmî Gazete Tarihi: 18.04.2014 Resmî Gazete Sayısı: 28976   Orman Kanununun 16ncı Maddesinin Uygulama Yönetmeliği  Toprak Dolgu İzinlerinde Uyulacak Hususlar MADDE 15 –(1) Toprak dolgu yapılacak alanlara asbest, boya, florasan ve benzeri tehlikeli inşaat ve yıkıntı atıkları ile asfalt atıkları, sıvıların ve sıvı atıkların, arıtma çamurlarının, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin, tıbbi atıkların, hayvan kadavra ve gübrelerinin, radyoaktif madde ve atıkların,tehlikeli ve zararlıatıkların, evsel katı atıkların dökülmesi yasaktır.  

ASBEST BULUNAN BİNALARDA İZLENECEK PROSEDÜR (Aşağıdaki bölüm “KAMU BİNALARINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ PROJESİ İZMİR BAKIRÇAY ÜNİVERSİTESİ | ÇSYP Rev.04-16.05” belgesinden doğrudan alıntılanmıştır.)

Asbest söküm ve temizlik işlemi en az 1 Asbest Söküm Uzmanı nezaretinde süre ve ihtiyaca bağlı olarak belirlenecek adette Asbest Söküm Çalışanı ile beraber yapılmalıdır. Söküm planlaması yapılırken mevsim koşulları dikkate alınmalıdır.

SÖKÜM İŞİNE BAŞLAMADAN ÖNCE YAPILACAKLAR VE YASAL ZORUNLULUKLAR

  • 1-Asbestin türünün belirlenmesi
  • 2-İş planının ve organizasyon yapısının hazırlanması
  • 3-İş Güvenlik Uzmanının belirlenmesi (şantiyeler NACE koduna göre çok tehlikeli sınıftır)
  • 4-Şantiye risk analizinin hazırlanması 5-Şantiye asbest risk analizinin hazırlanması
  • 6-Şantiyenin mevcut durumunun fotoğraflanması
  • 7-Asbest Söküm Çalışanı belgeli çalışanların sayısının ve görevlerinin belirlenmesi
  • 8-Asbest Söküm Uzmanının belirlenmesi
  • 9-SGK girişleri, sağlık kontrolleri (yüksekte çalışma dahil, solunum fonksiyon testleri dahil), iş güvenliği eğitimlerinin tamamlanması, belgelenmesi veya belgelerin kontrol edilmesi
  • 10-Belge ve dosyaların “Asbest Söküm Uzmanı” tarafından hazırlanması ve denetlenmesi
  • 11-Çalışma ve İşkur İl Müdürlüğüne Bildirimin Yapılması

SÖKÜM İŞİNE BAŞLAMADAN ÖNCE SAHADA YAPILACAK HAZIRLIKLAR

A – Söküm Bölgesinin Hazırlanması

Karantina gereken bir yer olursa, bu bölgenin tüm açık yerlerinin kapatılması gerekmektedir. Arındırma kabinlerin kurulması: Arındırma kabinleri, duşları ihtiva etmektedir. Asbest söküm çalışanları her molada temizlenmelidir. Bölgenin güvenlik levhaları ve uyarı yazıları çevrilip, izole edilmeli, görevi olmayan kişilerin alana girmesi engellenmelidir.

B – Kullanılacak Malzeme ve Kişisel Koruyucu Donanımlar

  • 1-Personel için yeterli sayıda sızdırmaz tulum (Tip 5-6)
  • 2-Personel için yeterli sayıda toz maskesi, FFP3 veya tam yüz maskesi
  • 3-Personel için yeterli sayıda sızdırmaz eldiven
  • 4-Özel bantlar
  • 5-Özel sızdırmaz folyolar ve/ veya asbest çuvalları-atık çuvalları (big-bag` ler)
  • 6-Filtreli endüstriyel toz çekme süpürgesi
  • 7-Kimyasal sıvısı ve uygulama cihazı (özel lif yapıştırma sıvısı)
  • 8-Uygun iş ayakkabıları, baret ve/ veya kask
  • 9-Emniyet kemerleri
  • 10-Ortama göre kullanılacak farklı KKD`ler ve diğer ekipmanlar
  • 11-Güvenlik bantları ve güvenlik levhaları
  • 12-İlk yardım malzemeleri

ASBESTLİ MALZEMENİN ENKAPSÜLE EDİLEREK, KESİLİP, SÖKÜLMESİ

Atermitlerin ve/veya kontamine malzemelerin uygun şekilde tozları havalandırmadan ve mümkün olduğunca kırmadan kesilmesi. Ayrıca kesim yapmaya başlamadan önce kimyasal yapıştırıcı sıvının tozu hapsetmesi için, ilgili alana sıkılması gerekmektedir. Kesilip, sökülen parçaların, özel sızdırmaz folyolara ve/veya asbest çuvallarına yapıştırıcı sıvı sıkılarak (big-bag) konması, paketlenip, etiketlendikten sonra bertarafa gitmek üzere, işletmenin gösterdiği ara depolama alanına yerleştirilmesi sağlanır.

SÖKÜMDEN SONRA YAPILACAK İŞLER

1-Kapalı alanlarda, gerekli görülen yerlerin filtreli endüstriyel tip temizleme makinesi ile tüm bölgenin ve yerlerin temizlenmesi, gerek yoksa nemlendirilmesi / ıslatılması

2-İlaçlı ve/veya ilaçsız sıvı malzeme ile yaş temizlik yapılması

3-Lif yapıştırıcı özel sıvı malzeme ile tüm bölgenin ilaçlanması ve bekletilmesinin sağlanması

BERTARAF PROSESİ

“Atık Yönetimi Yönetmeliğine” göre; bertaraf prosesinin uygulanması kontrol edilmelidir. Yönetmeliğe göre uygun şekilde paketlenmiş asbestli ve/veya kontamine atıkların, etiketlenmesi, istiflenmesi, lisanslı araçlar ile lisanslı bertaraf tesisine gönderilmesi, ilgili atık formlarının (UATF) doldurulması gerek Çalışma Bakanlığı gerekse Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından kendi mevzuatları açısından önemlidir.

ASBESTLİ ATIKLARIN BERTARAFI

  • Asbestli atıklar mutlaka sarılmalı ve kırılmadan paketlenmelidir.
  • Asbestli atıklar kırılmadan paketlendikten sonra etiketlenmelidir.
  • Asbestli atıklar HAFRİYAT SAHALARINA ve ÇÖPLÜKLERE dökülemez.
  • Asbestli atıklar dere kenarlarına dökülemez.
  • Asbestli atıklar yanmaz.
  • Asbestli atıklar, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı çevrimiçi programı Entegre Çevre Bilgi Sistemi (E-ÇBS) üzerinden atık yönetimi uygulaması kullanılarak lisanslı bertaraf tesislerine gönderilmelidir.

(KAMU BİNALARINDA ENERJİ VERİMLİLİĞİ PROJESİ İZMİR BAKIRÇAY ÜNİVERSİTESİ | ÇSYP Rev.04-16.05.)


[1] Türk Tabipler Birliği, Sol Parti basın açıklamaları ile konunun uzmanlarından Aslı Odman – Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi öğretim görevlisi , İstanbul İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi kurucu gönüllüsü – “Bir Halk Sağlığı Sorunu Olarak Asbest ve Kentsel Dönüşüm” adlı makalesi ve Kenan Yıldız – Asbest Söküm Uzmanı ve İş güvenliği Uzmanı tarafından hazırlanan yazılardan faydalanılmıştır.

spot_img
İlgili İçerikler

Son Eklenenler