spot_img
spot_img
Ana SayfaSeçtiklerimizBirleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi "Enflasyon ve Hayat Pahalılığı Raporu"nu yayınladı

Birleşik Metal-İş Sınıf Araştırmaları Merkezi “Enflasyon ve Hayat Pahalılığı Raporu”nu yayınladı


Birleşik Metal-İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi, Enflasyon ve Hayat Pahalılığı Dönem Raporu’nu hazırladı. Birleşik Metal’in resmi sayfasında yayınladığı rapor aşağıdadır:

ENFLASYON HERKESİ VURDU!

  • ASGARİ ÜCRETTE REEL KAYIP YÜZDE 3 SEVİYESİNDE GERÇEKLEŞTİ
  • ASGARİ ÜCRETLİ ALIM GÜCÜNÜ EN ÇOK GAZİANTEP, ADIYAMAN, KİLİS BÖLGESİNDE KAYBETTİ
  • ASGARİ ÜCRETLİ ENFLASYON HESAPLAMASINA DAHİL EDİLEN ÜRÜNLERİN YÜZDE 70’İ İÇİN ALIM GÜCÜ KAYBI YAŞADI
  • GİZLİ YOKSULLAŞMA YEVMİYELİLERDE YÜZDE 11 OLDU

 

Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi (BİSAM) tarafından hazırlanan Enflasyon ve Hayat Pahalılığı Eylül 2017 Dönem Raporu’nun sonuçlarına göre asgari ücret geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 7.9 artış göstererek AGİ (Asgari Geçim İndirimi) dâhil 1404 TL seviyesinde buna karşın eylül ayı enflasyon oranı resmi olarak yüzde 11.7 olarak gerçekleşti. Asgari ücret geçtiğimiz yılın aynı ayına göre enflasyon karşısında alım gücünü yüzde 3 seviyesinde kaybetti. Aylık alım gücü kaybı ortalaması yılın ilk 9 ayı için yüzde 2.6 olarak gerçekleşti.

 

  Grafik 2- Seçilmiş Ürünlere Göre Asgari Ücrette Alım Gücü Kaybıgrafik

 

 

 

 

 

 

 

Kaynak: TÜİK TÜFE Harcama Gruplarına Göre Endeks Sonuçları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Asgari Ücret Verileri üzerinden tarafımızca hesaplanmıştır

Asgari ücretli ürün grupları esas alındığında bir yıl öncesinin aynı ayına göre alım gücünü ette yüzde 6.4, ilaçta yüzde 4.5, temel hastane hizmetlerinde yüzde 2.5, sebzede yüzde 3.4, katı ve sıvı yağlarda yüzde 5, gerçek kirada yüzde 1.1, ekmek ve tahıllarda yüzde 1.4, süt, peynir ve yumurtada yüzde 5.3 kaybetti.

Asgari ücretli okullar açılırken okul ile ilgili ürünlerde de alım gücü kaybı yaşadı. Kırtasiye ve çizim malzemeleri grubunda alım gücü kaybı yüzde 13.4’ü bulurken, söz konusu kayıp kitaplarda yüzde 1.1 oldu.

Havayolu taşımacılığındaki fiyat artışlarında alım gücü kaybı yüzde 7.4, deniz ulaşımında yüzde 6.9 oldu.

Toplamda asgari ücretli enflasyon hesaplamasına dahil edilen ürünlerin yüzde 70’i için alım gücü kaybı yaşadı. 4 kodlu alt sınıf kapsamındaki gruplarda ise bu oran yüzde 80’e ulaştı.

 

Tablo- Bölgelere göre asgari ücretlinin alım gücü kaybı

Bölge Reel Alım Gücü Kaybı
TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) -4,4%
TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) -4,3%
TR52 (Konya, Karaman) -4,0%
TR31 (İzmir) -3,9%
TR63 (Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye) -3,8%
TR32 (Aydın, Denizli, Muğla) -3,5%
TR62 (Adana, Mersin) -3,5%
TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) -3,5%
TR71 (Kırıkkale, Aksaray, Niğde, Nevşehir, Kırşehir) -3,4%
TR83 (Samsun, Tokat, Çorum, Amasya) -3,4%
TR90 (Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin, Gümüşhane) -3,4%
TR61 (Antalya, Isparta, Burdur) -3,3%
TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) -3,3%
TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) -3,2%
TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) -3,2%
TRA1 (Erzurum, Erzincan, Bayburt) -3,1%
TR22 (Balıkesir, Çanakkale) -3,0%
TRC2 (Şanlıurfa, Diyarbakır) -3,0%
TRC3 (Mardin, Batman, Şırnak, Siirt) -3,0%
TR72 (Kayseri, Sivas, Yozgat) -2,9%
TR41 (Bursa, Eskişehir, Bilecik) -2,7%
TR10 (İstanbul) -2,7%
TR21 (Tekirdağ, Edirne, Kırklareli) -2,5%
TR51 (Ankara) -2,5%
TR82 (Kastamonu, Çankırı, Sinop) -2,4%
TR33 (Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak) -2,2%

 

Kaynak: TÜİK Tüketici Fiyat Endeksi, İstatistiki bölgelere göre Tüketici Fiyat Endeksi ve değişim oranı (%) (2003=100) Endeks Sonuçları, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Asgari Ücret Verileri üzerinden tarafımızca hesaplanmıştır.

 

Asgari ücretlilerde geçtiğimiz yılın aynı ayına göre alım gücü kaybı ise bölgelere göre yüzde 2.2 ila yüzde 4.4 oranında değişiklik gösterdi. Asgari ücretlinin en çok alım gücü kaybı yaşadığı bölge geçtiğimiz ay olduğu gibi yüzde 4.4 ile TRC1 (Gaziantep, Adıyaman, Kilis) bölgesi olurken onu yüzde 4,3’lük kayıp ile TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) bölgesi izledi. Manisa, Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak illerini kapsayan TR33 bölgesinde ise asgari ücretlilerin yaşadığı alım gücü kaybı ise yüzde 2.2 olarak gerçekleşti.

Asgari ücrete geçtiğimiz yıl aralık ayında 2017 yılı için tek bir ücret artışı yapılmıştı. Ancak asgari ücretli yüksek enflasyon oranları karşısında her ay bir önceki yılın aynı dönemine göre alım gücü kaybı yaşamaya devam etti. Eğer asgari ücrete yansıyan yüzde 2.6’lık kayıp ücretlere yansıtılmış olsaydı asgari ücretlinin 9 ayda eline 438 TL daha fazla geçecekti.

 

ENFLASYON HESAPLAMASI YOKSULLAŞMAYI GİZLEDİ

BİSAM, TÜİK Tüketim Harcamaları İstatistikleri ve TÜİK Tüketici Fiyat Endeksi Harcama Gruplarına Göre Endeks Sonuçlarını kullanarak farklı gelir grupları için enflasyon hesaplaması yapıyor.

Bu hesaplamaya göre enflasyon çeşitli gelir ve tüketim grupları için farklı sonuçlar yaratıyor. Buna göre;

  • Eylül 2003-Eylül 2017 dönemleri arasında genel TÜFE yüzde 212 artış gösterirken bu oran düzenli ücretlilerde yüzde 232,
  • Yevmiyeli çalışanlar için yüzde 246,
  • Emekli aylığı ile geçinenlerde yüzde 238,
  • Nüfusun en yoksul yüzde 20’lik kesiminde yüzde 242 oldu. En zengin yüzde 20’lik dilim için ise enflasyon yüzde 227 olarak gerçekleşti. Buna göre enflasyon hesaplaması yoksulu daha da yoksullaştırdı.

BİSAM tarafından Eylül 2003-Eylül 2017 dönemlerine göre gizli yoksullaşma oranları da hesaplandı. Gizli yoksullaşma genel enflasyon rakamları ile farklı gelir gruplarının enflasyonlarının arasındaki farktan kaynaklanan ve kayıtlara yansımayan yoksullaşma düzeyini ortaya koyuyor.

Buna göre son 14 yıllık dönemde (Eylül 2003-Eylül 2017) gizli yoksullaşmayı en yoğun olarak yaşayanlar, işteki duruma göre yüzde 11 ile “Yevmiyeliler”, mesleğe göre yüzde 9.6 ile “Nitelik gerektirmeyen işlerde çalışanlar”, temel gelir kaynağına göre yüzde 10.8 ile “Diğer Transferlerle Geçinenler” oldu. Enflasyon nedeniyle yaşanan gizli yoksullaşma, en yoksul yüzde 20 için yüzde 9.6 seviyesinde gerçekleşti. Buna karşın en zengin yüzde 20 için gizli yoksullaşma yüzde 5 oldu.

Ayrıca TÜİK tarafından yüzde 11.2 olarak açıklanan yıllık Tüketici Fiyat Endeksi’ndeki artış pek çok gelir grubu için yüzde 12’ye yaklaştı. Yıllık TÜFE kendi hesabına çalışanlar için yüzde 11.8, profesyonel meslek grupları için yüzde 11.8 olarak gerçekleşti. Yüksek gelir grupları için enflasyon TÜFE sepetinde ağırlığı sigaradan sonra en fazla olan otomobil fiyatlarındaki artış ve diğer lüks tüketim mallarındaki artışlar nedeni ile fazla çıktı. TÜFE hesaplamasındaki ağırlıklara göre enflasyon, otomobil fiyatlarındaki hareketlere dolmuş fiyatlarındakine göre 4, belediye otobüsündekilere göre 16, metro ücretindeki fiyatlara göre 1358 kat daha fazla duyarlı. Benzinli otomobil fiyatları geçen yılın aynı ayına göre benzinli otomobillerde yüzde 25, köprü geçiş ücretlerinde yüzde 47 artış gerçekleşti.

Enflasyon toplumun her kesimini yaptıkları harcamalara göre farklı olarak yansıyor. Örneğin gıda fiyatlarındaki artış dar gelirliyi daha fazla etkiliyor. Nitekim farklı gelir gruplarına ve statüye sahip olan kesimler, fiyat atışlarını farklı düzeylerde hissediyor. Tüm gelir grupları için tek bir Tüketici Fiyat Endeksi açıklanıyor. Bunun bir sonucu olarak yaşadığımız enflasyon resmi enflasyon ile uyumsuzluk gösteriyor.

SONUÇ

Enflasyondaki hareketler doğrudan doğruya alım gücüne etki eden bir role sahip. Kişinin kendi yaptığı harcama kalemlerindeki fiyat artışları (enflasyonu) ile resmi Tüketici Fiyat Endeksi arasındaki fark istatistiklere yansımayan bir yoksulluğa neden olmaktadır. Aynı zamanda sepete her yıl müdahaleye olanak tanıyan yöntem, sonuçların güvenilirliği açısından soru işaretlerine neden olmaktadır. Dar gelirli için ağırlığı son derece önemli olan kira ve gıdanın, sepetteki ağırlığının sistematik olarak azalması enflasyon verileri üzerinden yaşanan tartışmaları artırmaktadır. Ayrıca yüksek enflasyonlu günlere geri dönüş yaşandığı bu dönemde ücret kayıpları derhal giderilmelidir. Bu nedenle;

  • Ücret artışlarında dar gelirlileri dikkate alınacak ayrı bir endeks oluşturulmalıdır.
  • Toplum tarafından yaygın olarak kullanılmadığı halde, yüksek değer taşıdığı için enflasyonu önemi oranda etkileyen ürünlerin mal sepetindeki ağırlığı gözden geçirilmeli, teknolojik gelişmeye koşut olarak fiyatları sürekli olarak gerileyen ürünler, sepetten çıkartılmalıdır.
  • Her türlü sübjektif müdahaleye açık olan yıllık sepet değişiminden vaz geçilmeli. Sepetteki değişiklikler 3’er yıllık dönemler halinde gerçekleştirilmelidir.
  • İstatistik konseyinin kapsamı genişletilerek emek örgütlerinin katılımı ve denetimi sağlanmalıdır.
  • Hükümetin TÜİK’e müdahalesi anlamına gelecek yaklaşımlardan ve söylemlerden uzak durulmalıdır.
  • Enflasyon hesaplamasında araştırma kapsamında belirtilen unsurlardan kaynaklı olarak yaşanan gelir kayıpları giderilmelidir.
  • Asgari ücrete yapılan artışın enflasyon verilerinin gerisinde kaldığı görülmektedir. Yıl sonu tahminleri de bu durumun süreceğini göstermektedir. Bu nedenle yaşanan kayıplar derhal giderilmelidir.

ARAŞTIRMANIN YÖNTEMİ

TÜİK Tüketim Harcamaları İstatistikleri ve TÜİK Tüketici Fiyat Endeksi Harcama Gruplarına Göre Endeks Sonuçları üzerinden, farklı harcama gruplarının tüketim kalıpları dikkate alınarak, enflasyon kalıpları oluşturulmakta, bu kalıp üzerinden farklı gruplara göre enflasyon verileri hesaplanmaktadır. Gizli yoksullaşma oranı resmi TÜFE verileri ile farklı gruplar için hesaplanmış enflasyon oranlarındaki fark dikkate alınarak tespit edilmektedir.   Reel kayıp hesabında,  Asgari ücret alım gücü kaybı hesabı = (100 + Asgari Ücret Artış Oranı) / (100 + Madde Fiyat Artış Oranı) – 1 formülü kullanılmaktadır.

Ek- Gelir ve statüye göre enflasyon oranları

ek

BİRLEŞİK METAL-İŞ SENDİKASI

Genel Yönetim Kurulu

spot_img
İlgili İçerikler

Son Eklenenler