Jules Rosco
Umut-Sen Çeviri Kolektifi olarak, Starbucks İşçileri Birliği’nin [Starbucks Workers United] ilkini Kasım 2022’de, ikincisini Kasım 2023’de gerçekleştirdiği Kırmızı Kupa İsyanları ile ilgili Vice’da yayımlanan haberi paylaşıyoruz. Starbucks yönetiminin personel kapasitesini ve işçi sağlığını hiçe sayarak, promosyon yoluyla satışları artırmak için düzenlediği “özel bir gün” olan “Kırmızı Kupa Günü”nü bir grev gününe çeviren sendikalı Starbucks işçilerine selam gönderiyoruz.
Binlerce sendikalı Starbucks çalışanı, Perşembe günü [16 Kasım 2023 Perşembe] şirkete karşı tarihindeki en büyük greve katıldı. “Kırmızı Kupa İsyanı” [Red Cup Rebellion] olarak bilinen grev, Starbucks için yılın en kârlı günlerinden biri olarak bilinen “Kırmızı Kupa” gününe yanıt olarak planlandı.
Ülke çapındaki mağazalardan yüzlerce işçi işe gitmeyi reddetti ve bunun yerine Starbucks’ın, Starbucks İşçileri Birliği [Starbucks Workers United] ile pazarlık yapmasını talep etmek için mağazaların önünde grev hattı [picket line] oluşturarak eylem yaptı. İlk mağazanın bir yıl önce başarılı bir şekilde sendikalaşmasından bu yana, Ulusal Emek İlişkileri Kurulu [NLRB] ülke çapında 454 seçimde verilen oyları onayladı ve bu seçimlerin 369’unun başarılı olduğu kayda geçti.
New York metro istasyonunun girişinde yer aldığı için genellikle uzun kuyruklara neden olan Astor Place’deki Starbucks şubesi çalışanları, “İğrenç olan ne? Sendika ve grev kırıcılık! Korkunç olan ne? Sözleşme hakkını geciktirmek!” sloganlarıyla şubenin önünde yürüdü ve mağazadan çıkan insanlara bilgilendirici broşürler dağıttı.
Geçen yıl seçimleri kazandığından beri sendikayla birlikte olan, Astor Place Starbucks’ta barista olarak çalışan Edwin Palmasolis, “Bir yıldan uzun süredir sendikalıyız ve geçen yıl boyunca hiçbir şey değişmedi. Starbucks ile pazarlık yapmaya çalışıyoruz, Starbucks ya bizimle görüşmüyor ya da pazarlık sözleşmesi konusunda bizi oyalamak için her şeyi deniyor.” dedi.
Kaldırımdan yürüyerek geçen bir kişi, broşürü okuduktan sonra broşür ile bir selfie çekti ve birkaç dakika boyunca grev hattında yer aldı. Grevciler “Sözleşme yoksa kahve de yok!” ve “Onur, saygı! Maaşlara zam!” diye slogan attı.
Kahve devi Starbucks, her yıl “Kırmızı Kupa” gününde tatil temalı içecekler satın alan müşterilerine ücretsiz olarak yeniden kullanılabilir kupalar veriyor. Bu, mağazaların hızla ürün almak için can atan müşterilerle dolması anlamına geliyor. Çalışanlar, personel eksikliğinden bu akınları zar zor karşılayabildiklerini ve şirketin onlara hiçbir yardımda bulunmadığını söylüyorlar.
Palmasolis, “Kırmızı Kupa gününde çok sayıda müşteri olacağını ve buna uygun oranda personel bulunmadığını biliyorduk. Dolayısıyla tam da bugün grev için burada olduğumuzu ve bir değişim için mücadele ettiğimizi biliyoruz. İstediğimiz tek şey bu.” dedi.
Starbucks yönetimi, sendika ile müzakere etmeyi birçok kez reddetti ve bu yüzden Ulusal Emek İlişkileri Kurulu ve hatta Senato Yardım Komitesi tarafından iş yasasını ihlal etmekle suçlandı. Son olarak sendikanın bazı şubeleri sosyal medyada Filistin yanlısı açıklamalar yaptıktan sonra şirket ve sendika birbirlerine dava açtı ve Starbucks yönetimi bunun şirkete zarar verdiğini söyledi. Sendika, Starbucks’ın stratejisinin “Orta Doğu’da devam eden trajediyi sendika karşıtlığı için kullanmak” olduğunu ifade etti.
Starbucks yönetimi ise çalışanlar ile “doğrudan ilişki” kurmayı tercih ettiklerini, sendikanın bunun önünde bir engel olduğunu söyledi.
Palmasolis, “Bizimle gerçekten görüşmek istemiyorlar veya hikayelerimizi [paylaşmamızı] engellemek için her şeyi yapmaya çalışıyorlar.” dedi. “Bu utanç verici çünkü [Starbucks’ın] misyon değerlerinden biri, insanların çalışma ortamları hakkında dürüst ve şeffaf olmaları. Ruh sağlığımız belli bir kapasiteye ulaştı, aşırı çalıştığımızı hissediyoruz ve bence bu şekilde devam etmemiz sağlıklı değil.”
Bu grev, geçen yıl ilki, bu yıl ikincisi düzenlenen “Kırmızı Kupa İsyanı”nın devamı niteliğinde. İşçiler daha önce, Kırmızı Kupa Gününde müşterilerin bedava kupalar için zınavanadan çıkarak bağırdığını, iş ortamının “tam bir kaos”a dönüştüğünü ve “kesinlikle tahammül edilemez” olduğunu söylemişti.
Astor Place grev alanında işçiler, “İki, dört, altı, sekiz! Starbucks, görüşmeye bekleriz!” diye slogan attı.
Diğer sendikalar Starbucks işçileriyle dayanışma sözü verdi. Pek çok üyesi Starbucks’a ürün ve malzeme getiren tedarik zincirlerinde çalışan Teamsters sendikası, malları teslim etmeyi reddederek Starbucks baristaları ile dayanışma gösterdi.
Teamsters başkanı Sean O’Brien bir bildiride, “Starbucks yönetim kurulu ve yöneticileri binlerce Starbucks çalışanının toplu sesini ancak belli bir süre görmezden gelebilir.” dedi, “Açgözlü CEO’lar işçilerle sözleşme yapmayı ve işçilerin sendikal mücadelesini görmeyi reddettiğinde işte böyle olur, bir Kırmızı Kupa İsyanı yaşarsınız.”
Rosco, Jules. 2023. “‘No Contract, No Coffee’: Starbucks Workers Hold Largest Strike in Company History.” Vice, November 16. https://www.vice.com/en/article/starbucks-union-protest-red-cup-day/.
Çeviren: Çağdaş Çakman
Düzenleyen: E. İrem Az
Özgün Metin:No Contract, No Coffee’: Starbucks Workers Hold Largest Strike in Company History