Zenit Madencilik tarafından yapılması planlanan “Kütahya-Tavşanlı Altın-Gümüş Madeni Projesi” ile, Kütahya Simav-Tavşanlı arasında kalan Eğrigöz Dağı yok olma tehdidi altında. Bölgede bulunan Örencik köyü maden ocağı yapılacak hilal şeklinde dağların tam ortasında kalıyor. Tüm Susurluk Havzası’nda suları kirletecek olan projede, Örencik köyünün etrafı kazılacağı için en çok da burası etkilenecek.
Örencik Köyü’nün Zenit’e karşı mücadelesi 2019 yılından bu yana sürüyor. Halk kendi ördüğü direnişle projenin yaklaşık iki yıl ertelenmesini sağladı. Zenit saldırılarını ne kadar yoğunlaştırdıysa Örencik halkı da direncini o kadar artırdı. 8 Ekim 2021 tarihinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED dosyasını onayladı ve hemen ardından 28 Ekim 2021’de Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle arazilerine gelen acele kamulaştırma kararı çıktı. Bu kararlara karşı köyde 34 hane bir araya geldi, yalnızca iki günde aralarında dayanışmayla topladıkları paralarla “ÇED olumlu” kararına itiraz ettiler ve de acele kamulaştırma iptal davası açtılar. 28 Şubat 2022’de ilk bilirkişi keşfi yapıldı.
Açılan kamulaştırma iptali davası henüz sonuçlanmadan bürokrasiyi ve yargıyı yanına katan Zenit Madencilik ve çalışanları, Tavşanlı Orman İşletme Müdürlüğü şef ve orman ekibiyle birlikte, arazisini satmayan köylünün arazisindeki ağaçları damgalamak için 30 Haziran Perşembe günü harekete geçip izinsiz ekili ve çevrili arazilere girerek ağaçları işaretlediler ve damgaladılar. Yüzlerce ağaç kesildi. Yaşam alanları yok edilmek istenen köylüler her defasında tehdit edildi, taciz edildi, noter onaylı ihbar ve ihtarnamelerle arazilerini satmaları için türlü oyunlara maruz kaldı.
Köye saldırılar sürerken açılan davalar sonuçlandı. Simav Örencik’te Zenit altın madeni için köy halkının açtığı ÇED iptal davasında Kütahya İdare Mahkemesi duruşma dahi yapmadan dosya üzerinden karar verdi ve iptal başvurusunu reddetti. Bilirkişi heyeti de madende “kamu yararı olduğuna” oybirliği ile karar verdi ve bu kararla alanlarında yetkin kişilerce köylülerin ormanları yok edilecek, hayatları çalınacak.
Örencik halkının bugün dayanışmaya daha çok ihtiyacı var. Yapılacak maden yalnızca Örencik’i değil, Susurluk Havzası üzerindeki il ve ilçeler ile beraber Uluabat Gölü’nü ve Marmara Denizi’ni de etkileyecek. Örencik halkı henüz yenilmedi, iletişim kurduğumuz köy halkı dayanışmayla örülecek bir mücadele karşısında yerlerini, yörelerini yıkıma teslim etmeyeceklerini ve dirençleri neticesinde de kazanacaklarını biliyorlar ve tüm kamuoyunu kendilerine destek olmaya çağırıyorlar. Artık sesimizi daha kuvvetli çıkarmalıyız. Çünkü anlatılan bizim de hikayemiz.
Peki, 2010 yılında kurulan Zenit Madencilik hangi ilişkiler içerisinde bugüne geldi ve “Kütahya-Tavşanlı Altın-Gümüş Madeni Projesi”nin arkasında hangi isimler var?
(Zenit Madencilik’in Eğrigöz Dağı’nda başlattığı maden çalışmalarının görüntüsü)
ZENİT Madencilik
Zenit Madencilik, 2010 yılında Proje-A İnşaat (Proccea) ile Galata Madencilik (Ariana) firmalarının ortaklığıyla kurulan bir şirket. Proccea (Yöneticilerden birisi Göktan Akyavuz), 2007 yılında bir takım mühendisler tarafından kurulmuş bir inşaat şirketi. Türkiye’nin yanı sıra Suudi Arabistan, Afganistan, Irak, Libya, Finlandiya, Şili, Arjantin, Cezayir gibi ülkelerde faaliyet yürütüyor. Ayrıca Türkiye’de altın talanına başlayan devlerden Kanadalı El Dorada Gold’un Türkiye’deki tesislerini ihale alan şirket, Proccea. Galata Madencilik ise 2000’lerin başı itibariyle Türkiye’de faaliyet yürüten Ariana şirketinin sahibi olduğu bir şirket. Ariana (Ariana Resources Genel Müdürü Kerim Şener) İngiliz sermayeli bir şirket. 2000’lerin başı itibariyle Türkiye’de altın sahası arama, bir takım rezervin mülkiyetini alma gibi çeşitli faaliyetler yürütürken aynı zamanda Artvin’de Salınbaş Projesi’nin de sahibi konumunda.
Geçtiğimiz yıl Ariana’nın yaptığı açıklamada, Özaltın Holding iştiraki Özaltın İnşaat’ın 2020 yılında Zenit’in %53 hissesini aldığı duyuruldu. Yani son gelinen ortaklıkta Zenit şirketinin hisseleri %53 Özaltın, %23,5 Ariana, %23,5 Proccea arasında bölünmüş durumda.
Özaltın İnşaat, Nuri Özaltın’ın 1965’te inşaat sektörü içinde kuruldu. Özaltın İnşaat’ın Cengiz İnşaat ortaklığıyla Kalehan Enerji adı altında ikinci inşaat şirketi de bulunmakta. Öte yandan, Özaltın İnşaat’ın Yönetim Kurulu Başkanı olan ve Artvin’deki maden projesinde Cengiz Holding’in ortağı olan Hayrettin Özaltın’ın ismi 17-25 Aralık operasyonunda geçiyor. Özaltın, 25 Aralık operasyonunda hazırlanan 41 kişilik gözaltı listesinde yer alıyordu.
Zenit’e gelirsek… Yerli ve yabancı sermayeli Zenit Madencilik’in (Yöneticisi Baran Takıl) kurulmasındaki temel amaç, Balıkesir’in Sındırgı ilçesinde bulunan Sındırgı-Kızıltepe Altın ve Gümüş Madeni İşletmesi’ni hayata geçirmek. Bu proje başladıktan sonra, Tavşanlı altın madeni projesi gündeme geliyor. Projeyle Zenit Madencilik tarafından Simav ile Tavşanlı arasında kalan Dağardı, Kavaklı, Örencik, Evciler köylerini içine alan Eğrigöz dağı adım adım tahrip edilecek.
8 Ekim 2021’de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın onay verdiği ÇED raporuna ulaştığımızda raporu hazırlayan kuruluşun Hakser Madencilik (Sahibi Maden Mühendisi Gülnihal Karaca) olduğunu görüyoruz. Hakser, Atık Yönetimi, ÇED, Doğaya Yeniden Kazandırma Planı, GSM (Gayri Suhhi Müessese) Ruhsatı ve Haritacılık alanlarında faaliyet gösteriyor. Merkezi Balıkesir olan Hakser Madencilik’in ‘referansları’ arasında Esan Eczacıbaşı yer alıyor. Esan, son dönemde görülen doğa talanında madencilik faaliyeti yürüten şirketlerden birisi. Çanakkale-Karadağ köyü-altın madeni, Balıkesir-Balya maden ocağı, Malatya-Doğanşehir ve Milas-Akkovanlık gibi pek çok yerde bu şirketin faaliyetleri var. Referansı olan bir diğer şirket ise, ismini hatırlayacağımız üzere, Galata Madencilik. Galata Madencilik, Tokat-Erbaa’da tarihi sit alanında maden ruhsatı almış. Buradan doğan geçmişten bir ilişkileri var. Yine beraber çalıştığı şirketlerden biri de Yassıada Projesi ve Cumhurbaşkanlığı Tarabya Köşkü projelerinde yer alan Yıldırım Hafriyat. Hakser’in sermayeyle olan bağlantılarının yanında siyasi ilişkileri de geniş boyutta. Geçmişte AKP’li Altınova Belediyesi/Yalova ve AKP’li Balıkesir Belediyesi ile çalışırken diğer yandan CHP’li Bandırma Belediyesi ve CHP’den Burhaniye/Pelitköy Belediyesi ile de çalışmaları var.
