11 Nisan’da Massachusetts, Connecticut ve Rhode Island’daki 240 Stop&Shop mağazasında 31.000’den fazla işçi greve gitti. Birleşik Gıda ve Ticaret İşçileri Sendikası tarafından temsil edilen işçiler, sağlık hizmet maliyetlerini artıran ve birçok yarı zamanlı çalışanın emeklilik katkılarını azaltan yönetim tekliflerini protesto ediyorlar. Stop & Shop’un ana şirketi Ahold Delhaize geçen yıl 2 milyar kar ettiği kesintilerin rekabet için olduğunu iddia ettiği için diğer şirketlerin birkaçı teklifi kabul etti.
Çalışanlar için daha iyi koşulların müşteriler için daha iyi şartlar anlamına geldiği açıktır, ancak bu her zaman bu kadar net değildir. Eğer garsonunuz grip olmuşsa, yemek yeme deneyiminiz daha da kötüleşecektir (mikrop yayma riski olmadan bile). Ya da Uber şoförünüz 18 saattir araba kullanıyorsa, bunu kirasını karşılayabilmesinin tek yolu bu olduğu için yapıyordur ve bu durum onu kötü bir şoför yapar. Fakat büyük market zincirlerinde alışveriş yapıyorsanız, asgari çalışan etkileşimi ile yapabileceğiniz şeyler olabilir. Etleriniz önceden paketlenir, ürünleriniz istiflenir ve bazen de siparişiniz self-servis olur. Bu yüzden Market çalışanlarının maruz kaldığı olumsuz koşullar daha az görünürdür.
Çalışanların protesto ettiği şeylere bakmak adeta, Ebenezer Scrooge’un* yöntemlerinden bir kesit sunmakta. Stop & Shop, ulusal bayramlarda prim ücretlerini ve zamları kaldırmayı önerdi. Walmart’ta hamile bir çalışan ağır kaldırma veya ücretsiz izne çıkarılma riskiyle işine devam etmek zorunda kaldı ve grup çalışanı olarak organize edilen çalışanlar, mağazada raf düzenleme için kullanılan envanter yönetim sisteminin (işçilerin neyin satın alındığını ve nelerin değiştirilmesi gerektiğini izlemelerine izin veren mağazalar arası sistem) çok stresli olduğunu söylüyor.
Market işçileri, birçok sektördeki işçiler gibi, kırılma noktasına ulaşmış durumda. Market işçilerinin durumu 90lardan beri ağırlaşıyor ve özellikle 2008’deki durgunluktan hızla kötüye gitmeye başladı. CUNY Çalışma ve Kentsel Çalışmalar Okulu’nda Çalışma Çalışmaları Başkanı ve Profesörü olan Stephanie Luce bu konuda “90’lar, bir çok sektör için gerçekten bir geçiş dönemi idi ve market endüstrisinde çok fazla konsolidasyon gördük” diyor.”
1996 ve 1999 arasını kapsayan, bir USDA raporuna göre, market sektöründe 385 adet şirket birleşmesi var. Bu şekilde daha büyük şirketler haline gelen bu marketler sendikaları ezmeye başladılar ve geleneksel marketler artık müşteri kazanmak için Walmart gibi mega şirketlerle rekabet etmek zorunda kaldı. Bu kadar zorlu şartlar içerisinde faaliyet göstermeye devam etmek için, market işçilerinin haklarını azaltarak ve tam zamanlı işleri yarı zamanlı çalışanlara kaydırarak iş gücü maliyetlerini düşürdüler.
Değişim, özellikle son birkaç yılda birçok çalışanda memnuniyetsizliğe ve örgütlenmeye yol açtı. Sendikalar ve sendika destekli gruplar, ayrıca “Saygı Birliği” ve “Tüm İşçiler” gibi diğer kuruluşlar, patron menfaatlerine, azalan ücretlere ve “zorunlu” yarı zamanlı çalıştırmalara karşı mücadele ediyorlar. Ve mücadele işe yarıyor gibi görünüyor. Şirketin tarihindeki en uzun 10 günlük Stop & Shop grevinde, mağazaya yapılan ziyaretler ilk hafta sonu yüzde 75 oranında azaldı. Bu da alışveriş yapanların büyük çoğunluğunun çalışanların yanında durmaya istekli olduğu ve alışveriş yapabilecekleri halde daha iyi çalışma koşulları için mücadeleye katılmak adına bundan vazgeçtiklerini gösteriyor. Yönetimler genellikle bu tür uyuşmazlıkların veya grevlerin müşterilerin mağazayı nasıl algıladıklarını veya algılayacaklarını etkilemeyeceğini varsayarlar. Ancak müşterilerden gelen şikayetler bunun doğru olmadığını kanıtladı. Bazı Key Foods’lerde grev başladığında, alışveriş yapanlar, et departmanını işleten yeni çalışanların normal çalışanlar kadar iyi olmadığını belirtmişlerdir. Sunset Park Key Foods’daki yedek işçilerden birine “et hiç de iyi değil” dendi. “Eti çok uzun süre dışarıda bırakıyorlar.” İnsanların adil bir şekilde ücret almayı hak ettiği ve iş yerinde iyi muamele görmeleri gerektiği konusundaki makul görüş ve bu tür eksiklikler, müşteri deneyimini doğrudan etkiliyor. Whole Food’s, Mağaza işçisi eylemleriyle ilgili her zaman kötü bir üne sahip olan Amazon tarafından satın alındığından beri müşteriler dahi çalışanlar için yaşam kalitesinde bir düşüşe işaret ediyor. Sadece ürünler daha da kötüleşmekle kalmıyor, çalışanlar da endişeli görünüyor ve mağazalar kargaşa içinde. “Artık çalışanlar vardiyalar yetersiz kalıyor ve işçiler çok fazla çalışıyor. Müşteriler ürün ve hizmetten daha az memnun kaldıkça moraller de bozuluyor” diyor Tüketici İşleri’nden bir müşteri. Bu şartlarda Whole Foods çalışanları, Amazon sendika avcılığıyla meşhur olmasına rağmen, sendikalaşmaya çalışıyor.
Walmart işçi sömürüsüne en fazla uğramış olan işçilerden biri. Antonia (soyadı gizli) on yıl boyunca market bölümünde, Iowa, Nebraska ve Teksas’taki mağazalarda çalıştı. 2007’de başka bir yerde kazandıklarından daha az para ödediler, ancak “O zamana kadar başka seçeneğim yoktu. Üç çocuğum var ve ihtiyaçların hepsini almam gerekiyor ”diyor. 2014’te Teksas’a taşındı ve koşulların kötüye gittiğini fark etti. “Çoğunlukla kimsenin , kirayı ödedikten sonra, yiyecek almak için parası kalmıyor. Eğer arabanız arızalanırsa herkesten borç para almak zorundasınız. ”
Antonia’ya göre, bu koşullar kendisinin ve çalışma arkadaşlarının işleri nasıl yapabildiklerini doğrudan etkiledi. Güney Sioux City, Nebraska’da, herhangi bir zamanda ürün departmanında çalışan en az üç kişi olduğunu söyledi. Ancak kısa süre sonra, mağaza çalışanları azalmaya başladığında bazen 11 ürün paletini kendi başına, ailesini zar zor destekleyebileceği ücretlerle boşaltmaya başladığını söyledi. Bu konuda “Sanırım çalışanlar kendilerini rahat hissetmediklerinde, mutlu hissetmediklerinde bu müşteriye yansıyor çünkü müşteriye iyi bakmadıklarını görüyorum” diyor. “Çocuğunuz için evde yeterince yiyecek olmadığı zaman birine nasıl gülümseyebilirim? Kiranızı karşılayamıyorsanız bunu nasıl yapabilirsiniz?”
Nihayet, “BİZİM / Saygı Birliği” Toplantımıza, ücretlerini almak ve Walmart’ta ebeveyn izni politikasını iyileştirmek için çalışan biri olarak davet edildiğinde, bir rahatlama hissettiğini söyledi. “Sanki ‘Vay, tek ben değilim. Çok kişiyiz ve sadece bu mağazada değil, her yerde. ”Her ne kadar market sendikaları yönetime baskı uygulasa ve yıllar boyunca greve devam etseler de, son birkaç aydaki son baskı, kısmen politik kampanya nedeniyle daha fazla ilgi gördü. Dört başkan adayı, Stop & Shop grevine yorum yaptı.
Dört Demokrat adayın grevci işçilerin yanında durmayı seçmesi, en azından soldaki işçi örgütlenmesi hakkındaki kamuoyu fikrinin olumlu yönde değiştiğini ve seçmenlerin siyasetçilerin bu konuda yorum yapması için yeterince büyük bir mesele olduğunu doğruladı. Luce’ye göre, marketler arasında örgütlenme konusundaki artış, daha büyük bir eğilimin parçası. “Bir süredir çok fazla mutsuzluk, çok fazla sıkıntı yaşandığını düşünüyorum” dedi. “Ama şimdi bir anda… insanlar belki istekli olmadıkları riskleri almaya istekli hale geldi.”
* Charles Dickens romanındaki fazlaca cimri karakter.
Kaynak: https://www.eater.com/2019/6/5/18510971/stop-and-shop-walmart-grocery-store-employee-protests-strike
Çeviren: Sena Çakır
