spot_img
spot_img
Ana SayfaGüncelCan çekişen Aliağa’ya bir darbe daha: NAe São Paulo gemisi

Can çekişen Aliağa’ya bir darbe daha: NAe São Paulo gemisi

Brezilya’da yola çıkan asbest, zehirli madde, ağır metaller (kurşun, cıva, çinko gibi) ve radyoaktif maddeler içeren NAe São Paulo gemisi 4 Ağustos’da Türkiye’ye doğru yola çıktı. Türkiye’ye gelmesinin uluslararası sözleşmelere aykırı olmasına rağmen gemi şu an uluslararası sularda. Ayrıca gemide yaşanabilecek herhangi bir kaza durumunda yalnızca Türkiye ve Brezilya değil, tüm dünyayı etkileyecek bir kirlilik denizlere yayılabilir. 

Dünyanın en tehlikeli işlerinden biri olarak gösterilen gemi söküm Aliağa’nın en önemli sorunlardan birini oluşturuyor. Gemi söküm tesisleri, hem işçi sağlığı ve güvenliğini hem de çevre ve halk sağlığını gözetmeyen koşullarda faaliyet gösteriyor. Her yıl yaşanan iş kazaları, iş cinayetleri yanı sıra, asbest ve çeşitli kimyasal maddeler maruziyetli olarak meslek hastalıkları da bu sektörde çalışan işçilerin temel gerçeklikleri arasında. Bu kadar sorunlu bir sektör şimdi de pişkince NAe São Paulo gibi tonlarca asbest (yaklaşık 900 ton), zehirli madde, ağır metaller (kurşun, cıva, çinko gibi) ve radyoaktif maddeler içeren bir geminin söküm işlemine talip oldu. Ayrıca gemi ile ilgili tehlikeli madde envanteri de doğru ve güvenilir bilgiler içermiyor. SÖK Denizcilik Ltd. Şirketi söz konusu gemiyi geçen sene Brezilya’dan satın alarak söküm işlemini gerçekleştirmek için girişimlere başlamıştı.1

NAe São Paulo gemisi 4 Ağustos 2022’de Türkiye’ye doğru yola çıktı. Ancak Brezilya Federal Mahkemesi ihtiyati tedbir kararı aldı. Karara göre geminin ayrıldığı Rio de Janeiro limanına geri dönüş yapması da isteniyordu. Fakat gemi yoluna devam ediyor. Şu an Brezilya karasularını da terk eden gemi uluslararası sular içerisinde yer alıyor. Bundan sonra rotası üzerinde yer alan Cebelitarık Boğazı’ndan geçişinde de engel olunmazsa bu gemi Aliağa’ya gelecek. Uluslararası sularda geminin hareket hâlinde olması da önemli bir sorun ve ihlâl anlamına geliyor. Zira herhangi bir kaza durumunda ciddi bir tehlike söz konusu olacak. Dolayısıyla mesele sadece Türkiye ve Brezilya’yı ilgilendirmiyor. Buna ek olarak Fransa’nın da gemiyi üreten ve yaklaşık 40 yıl boyunca gemiyi kullanan ülke olarak sorumluluğu bulunuyor. Bu gemi Fransa tarafından nükleer denemelerde kullanıldı. Ayrıca üretiminde görev alan işçilerin ve askerlerin açtığı davayı da Fransa kaybetmişti. Şu anda ise 1966-1974 arasında nükleer denemelerin yapıldığı Fransız Polinezya’sı tarafından Fransa’ya açılan bir dava süreci de söz konusu.2 Türkiye’nin taraf olduğu İzmir Sözleşmesi/Protokolü yani “Akdeniz’de Tehlikeli Atıkların Sınır Ötesi Hareketleri ve Bertarafından Kaynaklanan Kirliliğin Önlenmesi Protokolü” gereği ve yine aynı kapsamda tehlikeli atıkların ve diğer atıkların ithalatını yasaklayan Basel Sözleşmesi gibi bağlı olduğu uluslararası yükümlülükleri bulunuyor. Dolayısıyla, bu geminin Türkiye’ye gelmesi ulusal ve uluslararası yasalar ve mevzuata uygun değildir.

Bu sorunlu ve tehlikeli geçmişe sahip NAe São Paulo gemisinin Türkiye’de sökülmesi ciddi riskler barındırıyor. Kanser başta olmak üzere işçilerin ve bölge halkının hastalıklarla ve bu hastalıklara bağlı ölümlerle karşılaşması son derece yüksek ihtimaldir. Bunun dışında gıda güvenliğinin ve çocuk sağlığının da oldukça olumsuz etkilere maruz kalması tehlikesi bulunuyor.3

Sermayenin ve iktidarın işçilerin ve halkın sağlığı pahasına başta NAe São Paulo olmak üzere birçok zehirli atık ve madde taşıyan geminin Aliağa’da söküm işlemlerinin yapılması ısrarına ve dayatmasına karşı Aliağa’da bulunan çevre örgütleri, siyasi partiler ve sendikaların çeşitli yollarla mücadeleleri sürüyor. Bu geminin Türkiye’ye gelmesi ve Aliağa’da sökülmesine karşı süreci takip etmeye, etkin ve kitlesel bir mücadele örgütlenmesine katkı sunmaya devam edeceğiz.

1-NAe São Paulo konusundaki röportajımızda da bu konuyu detaylı bir şekilde aktarmıştık. Bkz: https://gastroeko.com/2022/07/21/dgd-sen-temsilcisi-ege-demirel-nae-sao-pauloda-900-ton-civari-asbest-oldugunu-ogrendik/

2-Detaylı bilgi için Aslı Odman’ın röportajına bkz: https://m.bianet.org/bianet/toplum/264757-asli-odman-sao-paulo-gemisi-yuzen-bir-tehlikeli-atik

3-Bu kapsamda Bülent Şık’ın yazısına bkz: https://m.bianet.org/bianet/emek/264697-nae-sao-paulo-gemisinin-sokumu-6-3-milyon-cocugun-sagligini-etkileyecek

spot_img
İlgili İçerikler

Son Eklenenler